Tarihi mekan Troia Çanakkale il sınırlarında ve merkeze 30 km. mesafede, Tevfikiye ve Çıplak köyleri yakınında bulunmaktadır.

Coğrafi açıdan oldukça stratejik bir noktada bulunan Troia iki kıta arasında ticaret yollarının da buluştuğu önemli bir konuma sahiptir.
Troia Kralı Priamos'un oğlu Paris Tanrı Zeus tarafından Dünya'nın ilk güzellik yarışmasının yapıldığı İda Dağı'nda en güzeli seçmek üzere görevlendirilmiştir.
Tanrıçalar Aphrotide, Hera ve Athena en güzele verilecek altın elma ödülüne sahip olma isteğiyle yarışmaktadırlar. Tanrıçaların hepsi Paris'e en güzel seçilmek için vaadde bulunurlar.
Hera, Paris'e Asya ve Avrupa'nın krallığı'nı; Athena, Troya'lıları Akha'lar üzerine muzaffer etmeyi; Aphrodite zevce olarak dünyanın en güzel kadınını vaat eder.
Paris bunun üzerine Aphrodite'i en güzel seçer ve bir zaman sonra Sparta,ya kralla görüşmek üzere elçi olarak gönderilir.
Paris Sparta Kralı Menelaos'un eşi Helena'yı görür görmez aşık olur. Helena'da Paris'ten etkilenir. Paris ve Helena Troia'ya kaçarlar.
Karısının zorla kaçırıldığını düşünen Menelaos, Helena'yı almak üzere büyük bir Akha ordusu ile Troia'ya doğru yola çıkar ve 10 yıl süren Troia savaşını başlatırlar.
Toplam 9 yerleşim evresinin tespit edildiği tarihi kentin 5000 yıl önce kurulduğu ve çeşitli uygarlıklar tarafından iskan edildiği görülmektedir.
Troia 1 Dönemi M.Ö. 3000 – 2500 yıllarına tarihlenmekte olup, Erken, Orta, Genç Troia 1 olarak değerlendirilmektedir.
Döneme özgü balıksırtı şeklinde örülmüş duvarlar ve aletlerde bakır ve bronz kullanıldığı görülmektedir.
Troia 2 Dönemi, üst üste oluşan 7 kattan 3 ana evresi ile 2a, 2b, 2c,isimleri ile belirtilmektedir. Troia 2'de çark kullanımı başlamıştır.
Altın, gümüş ve elektrondan yapılmış takılar, süs eşyaları, kap formları bulunmuştur.
Troia 3 Dönemi diğer dönemler kadar gelişme göstermemiştir.
Troia 4 Dönemi ve 5 Dönemleri M.Ö. 2200 – 1800 ile tarihlendirilmektedir.
Troia 6'da bulunan ithal Miken ve Kıbrıs kapları Troia 7 Dönemin'de de karşımıza çıkmıştır. Troia 7 Döneminde büyük bir yangının izleri mevcuttur.
Troia 8'de yapılan arkeolojik araştırmalarda muhteşem Athena Tapınağı ve iki altara ait buluntular ele geçirilmiştir.
Buluntuların en eskisi M.Ö.7. Yüzyıldan önceye tarihlenmektedir.
Troia 9, Roma Dönemi'nde iskan edilmiştir Bu döneme ait önünde mozaik döşemesi bulunan yapı kalıntısı, tiyatro ve bouleuterion oldukça etkileyicidir.
Troia'dan elde edilen arkeolojik bulgular Çanakkale Arkeoloji Müzesi ve İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.