"Şehit Bilgi Kapısı" adı verilen bu proje, tarihin seyrini değiştiren Çanakkale Muharebeleri’nde şehit düşen askerlerin yaşam öykülerini ve hizmet kayıtlarını detaylı bir şekilde kamuoyuna sunmayı amaçlıyor.
Tarihi Belgeler Işığında Yeni Bilgilere Ulaşıldı
Çanakkale Muharebeleri sırasında şehit olan askerlere ilişkin bugüne kadar yapılan araştırmalar, Milli Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan mevcut şehit listelerine dayanıyordu. Ancak "Şehit Bilgi Kapısı" projesi, bu listelerde eksik kalan detayları tamamlamak ve şehitler hakkında daha kapsamlı bilgiler sunmak adına geniş kapsamlı bir arşiv çalışması yürütüyor.
2024 yılında başlatılan proje kapsamında, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri, Milli Savunma Bakanlığı Lodumlu Arşivi ve Kızılay Arşivi’nde detaylı incelemeler gerçekleştirildi. Tarihi belgeler üzerinde yapılan titiz çalışma sonucunda, Çanakkale Cephesi’ne ait 30 binden fazla belge tespit edilerek Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine çevrildi. Elde edilen veriler, yalnızca şehit askerlerin kimlik bilgilerini değil, aynı zamanda onların savaş sürecindeki hareketlerini, hastane kayıtlarını, yaralanma ve şehit olma süreçlerini de detaylandırıyor.
Şehitler Hakkında Tüm Bilgilere Dijital Platformdan Erişim
Proje kapsamında toplanan bilgiler, halkın ve araştırmacıların kullanımına açılmak üzere "Şehit Bilgi Kapısı" adlı web sitesine yükleniyor. Vatandaşlar, https://sbk.canakkaletarihialan.gov.tr/ adresinden şehitlerin yaşam öykülerine, cephedeki hareketlerine, komutanlarına ve savaşın geçtiği alanlara ilişkin haritalara ulaşabiliyor.
Sisteme giriş yapanlar, şehitlerin hangi muharebelere katıldığını, hangi yolları izleyerek Çanakkale Cephesi’ne ulaştığını ve hangi şehitlikte metfun olduğunu öğrenebilecek. Ayrıca, haritalandırma desteği ile ziyaretçilerin şehitlikleri daha kolay bulabilmesi için yol tarifleri de sistemde yer alacak.
3 Yıllık Proje ile 58 Bin Şehidin Verilerine Ulaşılacak
Projenin üç yıl içerisinde tamamlanması ve toplamda 58 binden fazla şehidin bilgilerine erişimin sağlanması hedefleniyor. Şu ana kadar yürütülen çalışmalar kapsamında, 27. ve 57. Alaylar başta olmak üzere 2500’den fazla şehidin detaylı bilgilerine ulaşılmış durumda. Her gün belirli bir veri sisteme yüklenerek kamuoyunun erişimine açılacak.
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, projeye dair yaptığı açıklamada, "Çanakkale Deniz Zaferimizin 110’uncu Yıl Dönümünde Tarihi Alan Başkanlığı olarak yeni bir projeyi hayata geçiriyoruz. Çok heyecanlıyız. Çanakkale’yi Geçilmez yapan zaferin mimarları aziz şehitlerimizi ile alakalı yeni bilgilere eriştik ve bunu kamuoyuyla paylaşacağız. ‘Şehit Bilgi Kapısı’ adı altında bu çalışmayla birlikte Çanakkale şehitlerimizin daha detaylı, daha teferruatlı bilgilerine kavuşmuş olacağız. Çanakkale Tarihi Alan Başkanlığımızın web sayfasına yükleyeceğimiz bilgilerle Çanakkale şehitlerimizin yakınları, akrabaları, şehidimiz ile alakalı temel bilgileri girdikten sonra Çanakkale'deki şehidimizin Çanakkale'ye nasıl geldiği, hangi yollardan geldiği, hangi cephelerde savaştığı, Çanakkale'de hangi birlikte görev yaptığı, komutanının kim olduğu, yaralanmışsa nerde yaralandığı, hangi işlemlere maruz kaldığı, nasıl tedavi olduğu ve kahramanlık hikayelerinin de yer aldığı, hatta ve hatta Çanakkale Tarihi Alanda hangi şehitlikte metfun bulunduğu, isminin nerede yazdığı, bu şehitliğe nasıl gidilebileceği, hangi yolların kullanılabileceği gibi birçok bilgiye sahip olma imkanına kavuşacaklar. Tabi Çanakkale şehitleriyle alakalı şu anda Genelkurmay Başkanlığımızın, Milli Savunma Bakanlığımızın bir şehit listesi var. Fakat burada eksikler vardı. Bunun güncellenmesi gerekiyordu. Tarihi Alan Başkanlığı olarak geçtiğimiz yıl çok özel bir ekip oluşturduk ve bu ekibimiz hem Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivlerimizde, hem Milli Savunma Bakanlığımızın Lodumlu arşivinde, hem de Kızılay'ın arşivinde çok yoğun bir çalışma içerisine girdi. 30 bin sayfalık bir arşiv tarandı. 30 bin sayfalık Osmanlı Türkçesindeki bu bilgiler günümüz Türkçesine aktarıldı ve şu anda peyderpey sisteme girilmeye başlandı. Şu anda 2500 civarında şehidimizin teferruatlı bilgisine sahibiz. Yeni şehit listelerimizin, yeni şehit isimlerimizin de ortaya çıktığı düşünüldüğünde, bugüne kadar var olmayan, bugüne kadar isimleri belli olmayan birçok şehidimizin de bilgileri gün yüzüne çıkmış olacak" şeklinde konuştu.
"Çok özel kahramanlık hikayeleri de evraklardan çıkmaya başladı"
2027 yılı sonuna kadar 58 binden fazla şehidin teferruatlı bilgilerine kavuşma imkanına sahip olacaklarını da belirten Başkan Kaşdemir, "Çanakkale şehitleri her zaman çok merak edilmiştir. Çünkü Türkiye'nin her bir vilayetinde, her bir ilçesinde, köyünde hatta her aileden mutlaka birisi Çanakkale'de ya şehit olmuştur, ya Gazi olmuştur. İşte şehitlerimizin kıymetli aileleri o şehidimize ait temel bilgileri girdikten sonra şehidimiz ile alakalı çok teferruatlı bilgiye ulaşmış olacaklar. Tabii ortaya birçok yeni bilgi ve belge de çıkmış oldu. Yeni şehit isimleri çıkmış oldu. Hatta çok ilginizi çekecek çok özel kahramanlık hikayeleri de evraklardan çıkmaya başladı. Çok özel bir arşivden faydalandık. O yüzden inşallah bu çalışma bittiği zaman, "Şehit Bilgi Kapısı"na girildiğinde bütün Çanakkale şehitleri ile alakalı teferruatlı bilgiye sahip olacağız. Hatta bu çalışmanın sonunda Çanakkale Cephesi ile alakalı tüm arşivlere ulaşılmış, tüm arşivler çalışılmış. Yani tabiri caizse Çanakkale Cephesi ile alakalı bütün belgeler okunmuş olacak. O yüzden çok heyecanlıyız, çok da istekliyiz. Çanakkale şehitlerimizi, gazilerimizi bir kez daha rahmetle anıyoruz. Bir kez daha Çanakkale’yi Geçilmez yapanları Çanakkale zaferinin mimarları rahmetle ve saygıyla anıyoruz. Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü, Cevat Paşamızı, Seyit Onbaşı'mızı, Yüzbaşı Yusuf Kenan'ı, o bütün o büyük kahramanları, aziz şehitlerimizi ve gazilerimizi bir kez daha rahmet ve minnetle anıyoruz. Onları unutmadık, unutmayacağız. Onların hatıralarını tarihe mal edip gelecek kuşaklara aktaracağız" dedi.
