Neredeyse bir aydır denizlerde yaşanan gelgit olayı bu aralar çok fazla sıklaştı. Özellikle Son günlerde Çanakkale Boğazı’nda da görülen, deniz çekilmesi boğaza dökülen Sarıçay’da da etkisini geniş alanda gösterdi. Deniz suyu derinliği gelgit olayı nedeniyle azalmasından dolayı, boğaza karışan Sarıçay'ın suları daha fazla akınca, kıyılarda çekilmeler meydana geldi. Aynı zamanda balıkçı barınağı olarak kullanılan Sarıçay’da çok sayıda tekne kendiliğinden karaya oturdu. Bazı tekneler adeta çamura saplanmış haldeyken, yan yatanların da olduğu görüldü. Sabah erken saatlerde balıkhanenin arkasındaki tahta köprü ve İnönü Köprüsünden geçiş yapanlar Sarıçay’daki manzarayı görünce şaşkına döndü.Balıkçılar, karaya oturan teknelerinde hasar oluşmaması için önlem almaya çalışırken, özellikle Aralık aylarında daha çok çok bu manzarayla karşılaştıklarını dile getirirken, dolunay öncesi ve sonrasında da çekilmelerin gözlemlendiğini hatırlattı. Suyun yükselmesini beklemekten başka çareleri olmadığını söyleyen balıkçılar, bu sürede avlanmak için denize açılamayacak olmaktan dolayı da üzüntülü olduklarını ifade etti.

Görenleri hayrete düşüren bu durumu, her zamanki gibi ‘depremin habercisi’ olarak değerlendirenler de olurken, uzmanlar ise bölgede daha önce de yaşanan gelgit olaylarına ilişkin “Su çekilmeleri, atmosferdeki rüzgar yönü, hava basıncı gibi hareketlilikler nedeniyle yaşanıyor. Poyraz ve lodos rüzgarlarının değişkenliği de bu durumda rol oynar. Bu bir doğa olayı ve normal. Deprem ile yakından uzaktan hiçbir alakası yok” açıklamalarıyla durumun nedenini ortaya koymuştu.

DOLUNAY ve GELGİT
Gelgit veya medcezir, bir gök cisminin başka bir gök cismine uyguladığı kütle çekimi nedeniyle her iki cisimde meydana gelen şekil bozulmaları. En çok bilineni, her bir ay gününde ay ve güneşin göreli konumlarındaki değişmeler sonucu kütle çekimlerinde meydana gelen farklılıklar nedeniyle deniz seviyesindeki yükselme ve alçalmalardır. Ay yerküre etrafında dönerken yerkürenin bir yüzü aya daima daha yakındır. Bu durumda aya yakın yerdeki sular ay tarafından kendine doğru çekilirler. Bu arada kabaran suların arkasında bulunan boşlukları yanlardan gelen sular doldurur. Böylece Dünyanın aya bakan yüzeyinde sular yükselirken, diğer yerlerde alçalır. Bu yükselme ve alçalma birbirini devamlı izler. Dünya yüzeyinde ayın (veya güneşin) çekim alanı farkı, gelgit oluşturan güç olarak bilinir. Bu gelgit hareketini oluşturan temel mekanizmadır ve günde iki yüksek gelgite neden olan iki eşit-potansiyel gelgit tümseğini açıklamaktadır.


Sevi Gözay UĞURLU
Editör: Boğaz Gazetesi