Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vedat Çalışkan'ın yaklaşık 10 yıl süren panayır araştırmalarının yer aldığı, ''Anadolu'nun Ticaret ve Kültür Mirasları: Tarihten Günümüze Panayırlar'' isimli kitabı yayımlandı.
Türk İdari Araştırmalar Vakfı (TİAV) tarafından yayımlanan kitapta, panayırların dünyada ve Türkiye'deki tarihsel yolculuğu çeşitli boyutlarıyla ele alınıyor.
Prof. Dr. Çalışkan, panayırların, dünya ticaret tarihinin en köklü ve en renkli buluşları arasında yer aldığını, alışveriş için yılın belirli zamanlarında geniş çevrelerden alıcı ve satıcıları bir araya toplayan panayırların, eğlence ve sosyal fonksiyonlarının da katkısıyla, ticaret tarihinin uzun ömürlü yapıları olduğuna işaret etti.
Orta Çağ'da Avrupa'da ve Selçuklu ülkesinde büyük şöhret elde eden uluslararası panayırların, Osmanlı topraklarında ise 18. yüzyıldan itibaren yaygınlaştığını, Cumhuriyet dönemine de taşınarak günümüze değin ulaştığını belirten Çalışkan, ''Zamanla alışveriş olanaklarının yaygınlaşması, eğlence kültürünün de değişmesiyle panayırlar için bir dönüşüm süreci başlamıştır. Bu süreçte bazı panayırlar fuar ve festivallere dönüşürken, bazıları iz bırakmadan ortadan kalkmış, az sayıda örnek ise fazla değişime uğramadan günümüze değin ulaşabilmiştir.'' dedi.
Prof. Dr. Çalışkan, mevsimi geldiğinde rengarenk görünümleri, neşesi ve uğultusuyla panayırlar, Anadolu’da her yıl yeniden belirdiğini ifade ederek, şunları kaydetti:
''Anadolu ticaret ve kültür tarihinin bu renkli mirasları, yöresel kültürlerin enerjisi eşliğinde, sadık panayır ziyaretçileri ve gezgin satıcılarıyla birlikte, küreselleşmenin kültürel açıdan aynılaştırıcı etkisine adeta meydan okuyarak geleceğe yolculuğunu sürdürmektedir. Bu kitap, bir yandan panayırların geçmişine ve bugününe ışık tutarken, diğer yandan panayırların renkli dünyasına yakından bakmak için okurları tarihsel bir coğrafya içinde yolculuğa davet ediyor.''