Kaba ölüm hızı binde 5,9 oldu
Bin kişi başına düşen ölüm sayısını ifade eden kaba ölüm hızı, 2021 yılında binde 6,7 iken 2022 yılında binde 5,9 oldu. Diğer bir ifade ile 2021 yılında bin kişi başına 6,7 ölüm düşerken 2022 yılında bin kişi başına 5,9 ölüm düştü.
Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il, binde 11,7 ile Sinop oldu
Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il, 2022 yılında binde 11,7 ile Sinop oldu. Bu ili binde 11,2 ile Kastamonu, binde 10,3 ile Edirne, binde 10,2 ile Kırklareli izledi. Kaba ölüm hızının en düşük olduğu il ise binde 2,4 ile Şırnak oldu. Bu ili binde 2,5 ile Hakkari, binde 2,9 ile Van ve binde 3,0 ile Batman izledi.
Ölüm nedenleri arasında dolaşım sistemi kaynaklı hastalıklar ilk sırada yer aldı
Ölümler nedenlerine göre incelendiğinde, 2022 yılında yüzde 35,4 ile dolaşım sistemi hastalıkları ilk sırada yer aldı. Bu ölüm nedenini yüzde 15,2 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, yüzde 13,5 ile solunum sistemi hastalıkları izledi.
Dolaşım sistemi hastalıkları kaynaklı ölümlerin yüzde 42,3'ünü iskemik kalp hastalığı oluşturdu
Dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklı ölümler alt ölüm nedenlerine göre incelendiğinde, ölenlerin yüzde 42,3'ünün iskemik kalp hastalıklarından, yüzde 23,5'inin diğer kalp hastalıklarından, yüzde 19,2'sinin serebro-vasküler hastalıklardan öldüğü görüldü.
Dolaşım sistemi hastalıkları kaynaklı ölümlerin en yüksek olduğu il, yüzde 47,0 ile Çanakkale oldu
Dolaşım sistemi hastalıklarından ölenler illere göre incelendiğinde, 2022 yılında dolaşım sistemi hastalıklarına bağlı ölüm oranının en yüksek olduğu il yüzde 47,0 ile Çanakkale oldu. Bu ili yüzde 46,4 ile Kırşehir, yüzde 44,0 ile Balıkesir, yüzde 43,8 ile Afyonkarahisar izledi. Dolaşım sistemi hastalıklarına bağlı ölüm oranının en düşük olduğu il ise yüzde 25,5 ile Kilis oldu. Bu ili yüzde 27,5 ile Ağrı, yüzde 28,8 ile İstanbul, yüzde 29,8 ile Van izledi.
Tümörden kaynaklı ölümlere en çok gırtlak ve soluk borusu/bronş/akciğer tümörü neden oldu
İyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölümler alt ölüm nedenlerine göre incelendiğinde, ölenlerin yüzde 29,4'ünün gırtlak ve soluk borusu/bronş/akciğerin kötü huylu tümöründen, yüzde 7,9'unun kolonun kötü huylu tümöründen, yüzde 7,8'inin midenin kötü huylu tümöründen öldüğü görüldü.
İyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölümlerin en yüksek olduğu il, yüzde 21,8 ile Ağrı oldu
İyi ve kötü huylu tümörlerden ölenler illere göre incelendiğinde, 2022 yılında iyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölüm oranının en yüksek olduğu il yüzde 21,8 ile Ağrı oldu. Bu ili yüzde 18,8 ile Kars, yüzde 18,6 ile Iğdır ve Erzurum, yüzde 18,5 ile Bayburt ve Ankara izledi. İyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölüm oranının en düşük olduğu il ise yüzde 8,5 ile Siirt oldu. Bu ili yüzde 10,0 ile Kilis ve Gaziantep, yüzde 10,1 ile Şanlıurfa, yüzde 10,6 ile Hatay izledi.
Bebek ölüm hızı binde 9,2 oldu
Bebek ölüm sayısı, 2021 yılında 10 bin 89 iken 2022 yılında 9 bin 522 oldu. Bin canlı doğum başına düşen bebek ölüm sayısını ifade eden bebek ölüm hızı, 2021 yılında binde 9,3 iken 2022 yılında binde 9,2 oldu. Diğer bir ifade ile 2022 yılında bin canlı doğum başına 9,2 bebek ölümü gerçekleşti.
Beş yaş altı ölüm hızı binde 11,2 oldu
Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden beş yaş altı ölüm hızı, 2021 yılında 11,3 iken 2022 yılında binde 11,2 oldu.
Dolaşım Sistemi Hastalıkları Nelerdir?
Dolaşım sistemi hastalıkları, kalp, kan basıncı, atar, toplar ve kılcal damarlar gibi dolaşım sistemi ile alakalı yapılarda görülen hastalıklardır. Dolaşım, tüm vücuttaki hücrelerin oksijenini ve beslenmesini etkilediğinden bu sistemde görülen hastalıklar tüm vücudu etkileyen hayati hastalıklardır.
Ateroskleroz
Ateroskleroz yani damar sertliği, damar çeperlerinin kalınlaşması sonucu damarın esnekliğini kaybetmesidir. Damar çeperinin kalınlaşması, çoğunlukla yağ biriminden kaynaklanırken bazı durumlarda hiyalin veya kalsiyum birikiminden de oluşabilir. Ateroskleroz vücuttaki herhangi bir damarda görülebilen ciddi bir hastalıktır. Beyin ve kalp gibi hayati organların çevresinde görüldüğünde tedavisi önem arz eder.
İnme
İnme yani bir diğer adıyla felç, beyne giden kan akışı azaldığında veya beynin bir bölümüne giden kan akışı kesildiğinde oluşur. Kan akışı olmadığında kan ile taşınan oksijen ve besin taşınmayacağından beyin hücreleri ölmeye başlar. Beynin kan ulaşmayan kısmına göre, oluşan inme vücudun tek tarafında veya tamamında görülebilir. İnme, acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur çünkü müdahale edilmediğinde hücre ölümü artacağından geçici veya kalıcı hasarlar oluşabilir. İnme, damar tıkanıklığı, pıhtı atması veya damar yırtılmasından kaynaklı gerçekleşir.
Hipertansiyon
Vücutta taşınan kanın damarlara uyguladığı basınç yüksek olduğunda hipertansiyon oluşur. Kan basıncını yani tansiyonu, kalbin pompaladığı kan miktarı ve damarların darlığı etkiler. Kalp kasıldığında ölçülen basınç sistolik basınç, kalp gevşediğinde oluşan basınç ise diastolik basınçtır. Büyük tansiyon adı verilen sistolik basıncın normal değeri 12, küçük tansiyon adı verilen diastolik basıncın normal değeri 8 olarak kabul edilir. Hipertansiyon durumunda basınç arttığından bu değerler de yükselir. Beslenmede fazla tuz tüketimi, sodyum fazlalığı ve potasyum azlığı vücutta tutulan sıvı miktarını arttıracağından basıncı yani tansiyonu da artırır.
Koroner Arter Hastalığı
Koroner arter hastalığı, kalbin beslenmesi bozulduğunda oluşan, kalp krizine neden olabilecek tehlikeli bir hastalıktır. Kalbi besleyen koroner arter damarındaki bir tıkanıklık veya daralma sonucu oluşur. Koroner arter hastalığı, genetik nedenlerle oluşabileceği gibi beslenme alışkanlıkları veya yaşam tarzından kaynaklı da oluşabilir.
Kalp Yetmezliği
Kalp yetmezliği, kalbin çeşitli nedenlerle hasar görmesi sonucu işlevini yerine getirememesidir. En çok karşılaşılan sebebi, kalp kasının hasarı sonucu vücuda yeterince kan popalayamamasıdır. Kalp kası hasarı haricinde kalp kapakçığı bozukluğu, hipertansiyon ve doğuştan gelen kalp hastalıkları da kalp yetmezliğine neden olabilir. Kalp yetmezliği durumunda hücrelere yeterince kan ve oksijen taşınamadığından halsizlik ve nefes darlığı görülür.
Kardiyomiyopati
Kardiyomiyopati, miyokard denilen kalp kasının hasarı sonucu oluşan hastalıktır. Kalp kasının hasar görmesinin sebebi kalp ile alakalı bir rahatsızlıktan kaynaklanıyorsa primer kardiyomiyopati, kalp dışı diğer organlardaki bir hasardan kaynaklanıyorsa sekonder kardiyomiyopati olarak adlandırılır. Kardiyomiyopati, kalbin olması gerektiği gibi işlevini yerine getirememesine neden olur.
Kardiyak Ritim Bozukluğu
Normal şartlarda kalp atımı dakikada 60 ila 100 arasında değişiklik gösterirken kardiyak ritim bozukluğunda bu değerler çok düşük veya yüksek olabilir. Aritmi denilen kalp ritim bozukluğu, kalp ile alakalı olsun olmasın pek çok rahatsızlıktan kaynaklanabilir. Kalp atışı olması gerekenden yüksek olduğunda taşikardi, çok yavaş olduğunda ise bradikardi oluşur. Kalpte oluşan düzensiz ritim, kişinin nefes darlığı, baş dönmesi ve çarpıntı yaşamasına neden olur.
Kalp Kapağı Hastalıkları
Kalbin odacıkları arasında yer alan kalp kapakları açılıp kapanarak kan akışının olması gerektiği gibi ilerlemesini sağlar. Kalp kapakları doğuştan dar olabilir veya sonradan işlevini yitirmeye başlayabilir. Kalp kasılıp gevşediğinde hareket eden kapaklar olması gerektiği gibi çalışmadığında ciddi dolaşım sorunlarına neden olur.
Vaskülit (Damar İltihabı)
Vaskülit, damarlarda görülen bir enfeksiyon sonucu damarların hasar gördüğü ve inceldiği hastalıktır. Bu damar enfeksiyonu, ilaç kullanımından, bağışıklık sistemi hastalıklarından veya vücuttaki herhangi bir enfeksiyondan kaynaklanabilir.
Editör: Boğaz Gazetesi
