Uzun süredir devam eden bir kuru öksürük mevcutsa doktor tarafından bazı testler istenir. Bu testler kuru öksürüğün sebeplerini araştırarak tedaviyi kolaylaştırmayı amaçlar. Kan testleri, bilgisayarlı tomografi ya da göğüs röntgeni gibi görüntüleme teknikleri, spirometri ya da metakolin yükleme testi gibi solunum fonksiyon testleri, eğer özofageal reflüden şüpheleniliyorsa özofagus pH izleme teşhis için tercih edilen yöntemlerdir.
KURU ÖKSÜRÜK NEDEN OLUR?
Kuru öksürüğün alerji, KOAH, tahriş ve çeşitli hastalıklar gibi pek çok nedeni mevcuttur. Bu nedenler şunlardır:
Astım: Solunum yollarının şişmesine ve daralmasına neden olan astım zaman zaman mukuslu öksürük yaratsa da çoğunlukla kuru öksürük ile kendisini gösterir. Bazı durumlarda kuru öksürüğün kronikleşmesi de mümkündür.
Gastroözofageal Reflü: Kronik bir asit reflüsü olan GÖRH mide asidinin sürekli yemek borusuna geri çıkmasını neden olur. Bu durum yemek borusunu tahriş ederek kuru öksürüğü tetikleyebilir.
Geniz Akıntısı: Boğazın aşağısına fazladan mukus sızdığında geniz akıntısı meydana gelir. Genelde soğuk algınlığında meydana gelen bu durum kuru öksürük için bir nedendir.
Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığına neden olan virüsler ya da COVID-19 gibi solunum yollarını etkileyen virüsler kuru öksürüğe neden olur. Bu enfeksiyonlar uzun süreli kuru öksürüğe neden olabileceği gibi iyileşme ile birlikte kuru öksürük semptomu da düzelme gösterebilir.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları: Burun, boğaz, yutak, gırtlak ve bronşları etkileyen bir enfeksiyon olan üst solunum yolu enfeksiyonu virüs ya da bakteri kaynaklı meydana gelebilir. Burun akıntısı ve tıkanıklığı yanında kuru öksürük de belirtilere eşlik eder.
Alerjiler: Bağışıklık sistemi bazen çeşitli çevresel etkenlere alerjik tepki gösterir. Bu durumda solunum sonucu algılanan polen gibi etkenler kuru öksürük yoluyla dışarı atılmaya çalışılır. Kuru öksürüğe çoğu zaman sulanmış gözler ve burun akıntısı da eşlik eder.
Tahriş Edici Maddeler: Yaygın olmamakla birlikte duman, toz, kir, kükürt dioksit gibi etkenler kuru öksürüğün nedenleri arasındadır.
Akciğer Kanseri: Her kuru öksürük akciğer kanseri için bir belirti olmasa da kanlı öksürük, ses kısıklığı, açıklanamayan kilo kaybı gibi durumlarda en kısa sürede bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır.
KURU ÖKSÜRÜK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kuru öksürük devamlı bir boğaz hareketine neden olarak tahriş yaratır. Bu durum boğazda gıdıklanma hissi, boğazda kuruma, acı hissi gibi belirtilere neden olur. Aynı zamanda kuru öksürüğün yanında şu belirtiler de meydana gelebilir: boğuk ses, boğazda acı ve ağrı, burun tıkanıklığı, mide bulantısı, boğazda gıdıklanma hissi.
KURU ÖKSÜRÜK TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Kuru öksürük eğer bir hastalığa bağlı gelişiyorsa bu hastalığın tedavi edilmesi kuru öksürüğün de ortadan kaldırılmasını sağlar. Kısa süren bir kuru öksürük genelde tedavi gerektirmese de enfeksiyon, kronik hastalıklar ya da alerji tedavi gerektiren durumlardır. Eğer bir enfeksiyon nedeniyle kuru öksürük gelişmişse doktor tarafında uygun antibiyotik reçete edilir. Kuru öksürüğün bir diğer nedeni ise astımdır. Astım hastası bir kişide kuru öksürük meydana geliyorsa bu semptomların azaltılması için kortikosteroid ilaçların kullanımı önerilebilir. Bir diğer sebep olan alerjilerin kontrol altına alınması için antihistaminikler reçete edilir. Fakat tedavilere rağmen kuru öksürüğün devam etmesi durumunda farklı ilaçlara başvurulur. Bu ilaçlar öksürüğü bastırmak için antitussifler olarak adlandırılan ilaç grubudur.
KURU ÖKSÜRÜK NASIL GEÇER?
Kuru öksürük her zaman ciddi hastalıklar nedeniyle gelişmez. Anlık sigara dumanına maruziyet, kirli hava solumak gibi durumlar da neden olabilir. Aynı zamanda kuru öksürüğe neden olan hastalık tedavi ediliyorsa kuru öksürüğün geçmesi zaman alabilir. Bu gibi durumlarda kişilerin kuru öksürüğü hafifletmek için yapabilecekleri şeyler de mevcuttur. Bunlar çeşitli bitkiler, gıdalar ya da rahatlatıcı uygulamalardır. Kuru öksürüğü rahatlatmak için kullanılabilecek besinler şunlardır:
Bal: 1 yaşından büyük bebekler, çocuklar ve yetişkinler için kuru öksürük semptomlarını hafifletmede kullanılan bir gıda baldır. Bal antibakteriyel özellikler gösterebilmesi nedeniyle tercih edilebileceği gibi yapısı sayesinde boğazı kaplayarak tahrişi hafifletebilir. Fakat bal kullanımı özellikle çocuklarda ve bebeklerde kullanılmadan önce bir doktora danışmak gerekir. Kuru öksürük için bal direkt tüketilebileceği gibi bitki çaylarına ya da ılık suya karıştırılarak da tüketilebilir.
Zerdeçal: Zerdeçal içerisinde kurkumin isimli bileşiği barındırır. Bu bileşik anti-inflamatuar, antiviral ve antibakteriyel etkiler gösterebilir. Olası bu etiler sayesinde kuru öksürüğün artmasına neden olan boğaz tahrişinin giderilmesine yardımcı olur. Zerdeçal çay olarak tüketilebileceği gibi meyve sularına eklenerek de tüketilebilir.
Zencefil: Antibakteriyel ve antiinflamatuar etki gösterebilen bir başka gıda ise zencefildir. Özellikle soyulmuş zencefil kökünün ılık suda bekletilmesi ve bu suyun bal eklenerek tüketilmesi kuru öksürüğün hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Nane: Mentol içeriği sayesinde nane çayı ya da nane pastili tüketmek boğazda bulunan sinir uçlarının ağrıyı algılamasını azaltabilir ve öksürme refleksinin giderilmesine yardımcı olur.
Sadece çeşitli besinlerin tüketilmesi değil aynı zamanda rahatlatıcı uygulamalarda bulunmak da kuru öksürüğü gidermeye yardımcı olabilir. Kuru öksürüğü gidermede yardımı dokunabilecek diğer tavsiyeler şunlardır:
Hava Nemlendiricisi Kullanmak: Kuru öksürüğü şiddetlendiren etkenlerden biri de havanın kurumasıdır. Havayı bir nemlendirici cihaz ile nemlendirmek nefes alırken rahatlama sağlayarak kuru öksürüğü azaltabilir.
Hava Temizleyicisi Kullanmak: Toz, duman ya da alerjen maddeler nedeniyle kapalı alanlarda artan kuru öksürüğün azalması için hava temizleyici kullanılabilir. Hava temizleyici tahriş edici maddeleri kendine çekerek kişinin solumasının önüne geçer.
Sıvı Tüketmek: Kuru öksürüğün en önemli nedeni boğazın tahriş olması ve mukus salgısının azalarak boğazı kurutmasıdır. Ilık su, bitki çayı ya da sıcak içecekler tüketmek öksürüğe neden olan bölgeyi ıslak ve sıcak tutarak kuru öksürüğün azalmasına ve oluşan ağrının giderilmesine yardımcı olur.
Buhar Solumak: Havayı nemlendirmek gibi buhar solumak da boğazın nemlenmesine yardımcı olur. Kaynar su dolu bir kap üzerine havlu sermek ve gelen buharlı havayı solumak hava yollarını nemlendirerek öksürüğün şiddetini azaltmaya yardımcı olur.
Ne Zaman Bir Sağlık Kurumuna Başvurulmalı?
Gün hayatta geçici süreli kuru öksürük karşılaşılan bir durumdur. Fakat bazı semptomlar ile birlikte seyrettiğinde kuru öksürük ciddiye alınmalı ve bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır. Bu semptomlar şunlardır: uzun süreli kuru öksürük, pembemsi balgam ya da kan gelmesi, göğüste ağrı, göğüs üzerinde baskı hissi, nefes daralması, hırıltılı nefes alıp verme, ses kısılması.
Ciddi hastalıkların bir belirtisi olarak meydana gelebilen kuru öksürüğü evde rahatlatmaya çalışmadan önce bir sağlık kurumuna başvurmak gerekir. Eğer doktor tarafında uygun görülürse çeşitli bitkiler ve gıdalara başvurulabilir. Fakat bazı durumlarda doktor tarafından çeşitli testler istenerek ciddi bir hastalık olma ihtimali araştırılır. Eğer sizin de kuru öksürük semptomunuz var ise en yakın sağlık kurumuna başvurun. (www.medicalpark.com.tr)
Editör: Boğaz Gazetesi
