Kayıt dışı istihdamın en önemli ekonomik sorunlardan olduğunu aktaran Ercan, “İşverenlerimizin sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini yeterince bilmemeleri ve sosyal güvenliğin önemi konusundaki toplumsal bilinç eksikliği kayıt dışı istihdamı etkileyen en önemli faktörlerdir. Kayıt dışı istihdam farklı şekillerde olabilmektedir. Kayıt dışı çoğu defa fark edilemeyen üç farklı yolla karşımıza çıkmaktadır. Bunlar sigortalının Sosyal Güvenlik Kurumu’na hiç bildirilmemesi, çalışma gün sayısının eksik bildirilmesi ve sigorta primine esas kazanç tutarının eksik bildirilmesidir” dedi.
“KAYIT DIŞI İSTİHDAMIN İŞVERENE DE İŞÇİYE DE ZARARI VAR”
Kayıt dışı istihdamın hem işverene hem de çalışana birçok zararı bulunduğunu ifade eden SGK İl Müdürü Hilmi Ercan açıklamasında şu ifadelere yer verdi; “Örneğin kayıt dışı çalışanlar emeklilik haklarını yitirmekte, kazançları düşük gösterildiği için emekli aylıkları düşük olmaktadır. Kendileri ve aile fertleri sağlık yardımlarından yararlanmakta, iş kazası, meslek hastalığı gibi risklere karşı güvencesiz olarak çalışmak zorunda kalmaktadırlar. Ayrınca ihbar ve kıdem tazminatı, yıllık, haftalık izin, doğum izni ve işsizlik aylığı gibi Kanuni haklardan mahrum kalmaktadırlar. İşverenlerimiz açısından da kayıt dışı istihdamın birçok olumsuz yönü vardır. Kayıt dışı işçi çalıştıran işverenler sosyal güvenlik denetmenleri yada müfettişlerince yapılacak incelemelerde veya kolluk kuvvetleri ile diğer kurumlarının denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yaptıkları denetimlerde tespit edilen kayıt dışı çalışma süreleri nedeniyle cezai müideyle karşılaşabilmektedirler. Bunun yanında sigorta prim teşviklerinden, devletin verdiği hibe ve desteklerden, vergi avantaj ve indirimlerden yararlanabilecekleri gibi meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıkları nedeniyle yapılan sağlık harcamaları ve kısa vade sigorta gelirlerinin rucu edilmesi durumlarıyla karşılaşabileceklerdir. Ayrıca sigortasız çalıştırılan süre için primlerin idari para cezası ve gecikme zammıyla birlikte tahsil edilememesi, işçilik giderlerinin vergi beyanında gider olarak yazılamamasından kaynaklanan artan maliyet de söz konusudur.
KAYITLI İŞÇİ ÇALIŞTIRMANIN MALİYETİ DAHA DÜŞÜK
Bir yıllık bir süre için Kayıt dışı işçi için uygulanacak idari para cezası 2019 yılı için 66.518 TL iken prim tutarı ve gecikme zammıyla birlikte bu maliyet daha da artacaktır. Aynı süre için hiçbir sigorta prim teşvik ve desteğinden yararlanılmamış olsa dahi asgari ücretli için ödenecek yıllık prim maliyeti 11.512,8 TL olacaktır. Bunun yanında 5 puanlık sigorta primi teşviki, mesleki belge sahibi olanların, kadınların ve gençlerin istihdamı halinde uygulanan sigorta prim teşviki, İş Kur iş başı eğitim programını tamamlayan sigortalıların istihdamı halinde prim teşviki, işsizlik ödeneği alanların istihdamı halinde prim teşviki, engelli istihdamı halinde prim teşviki, sosyal yardım alanların istihdamı halinde prim teşviki, ilave istihdam prim teşviki, asgari ücret desteği, ondan az çalışanı bulunan çok tehlikeli veya tehlikeli sınıfta işyeri olan işverenlere iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin destek gibi maliyetlerini daha da düşüren avantajlardan yararlanabileceklerdir.
KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELEDE REHBERLİK FAALİYETLERİ YAPILMAKTADIR
Yeni ekonomik programı (2019-2021), 2019 yılı Cumhurbaşkanlığı Programı, Ulusal İstihdam Stratejisi (2017-2019) ve Kurumumuz 2019 yılı Merkezi Eylem Planında sosyal güvenlik bilincini arttırmaya ve kayıt dışı istihdamı önlemeye yönelik birçok faaliyete yer verilmiştir. Bu kapsamda sosyal güvenliğin önemi, kayıt dışı istihdamın sonuçları, sosyal güvenliğin hak ve hükümlülükleri, uygulanmakta olan sigorta prim teşvikleri, yapılandırma gibi konularda eğitim, seminer, bire bir iş yeri ziyaretleri yapılmıştır.”
SGK İl Müdürü Ercan; Çanakkale’de çalışan sayısının arttığını bu bağlamda hızla gelişen sosyal güvenlik hizmetlerin den tüm çalışanların mahrum kalmamak adına kayıtlı çalışmaya özen göstermeleri işverenlerin kayıt dışı çalıştırmamakla daha avantajlı olduklarını bilmeleri önem taşıdığını sözlerine ekledi.
Editör: Boğaz Gazetesi
