Halk Sağlığı kapsamında COVİD-19 salgınının ülkemizde etkisi bitene kadar ilde alınması gereken tedbirler, Vali Orhan Tavlı başkanlığındaki İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu toplantısında görüşülerek kararlar alındı. Alınan kararlar şöyle açıklandı;
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 30.05.2020 tarih ve 5856 sayılı
Genelgesi ile lokanta, restoran, kafe, pastane, kıraathane, kahvehane, çay bahçesi, dernek
lokallerinin (iskambil, okey, tavla oyunları ve nargile satışları ile doğrudan temasa neden
olacak şekilde dans/oyun vb. ile bu amaçla yapılan canlı müzik faaliyetleri hariç olmak üzere)
1 Haziran 2020 Pazartesi günü itibariyle belirlenen kurallar dâhilinde saat 22:00'a kadar
hizmet vermesine ve paket servisinde zaman sınırlamasının olmamasına. Lokanta veya restoran, pastane, kafe, kafeterya, kahvehane, kıraathane, kır bahçesi, dernek lokalleri ve çay bahçeleri faaliyetlerini saat 22:00’a kadar sürdürebilmelerine, söz konusu işletmeler saat 22.00’dan sonra temizlik, ertesi güne hazırlık vb. nedenlerle müşteri almamak kaydıyla çalışabilmelerine.
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 30.05.2020 tarih ve 5856 sayılı
Genelgesi kapsamında faaliyete başlayacak iş yerlerinde temasa neden olabilecek
iskambil, okey, tavla oyunları ve nargile satışına geçici bir süreliğine izin
verilmemesine.
Bu işletmelerde kişiler arası mesafe ihlaline ve temasa neden olabilecek dans/oyun vb.
amaçlarla müzik (canlı müzik dahil) kesinlikle yapılmamasına, sadece müşterilerin
dinlemesine yönelik müzik yapılmasına müsaade edilmesine.
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 16.03.2020 tarih ve 5361 sayılı
Genelgesi ve 21.03.2020 tarih ve 5760 sayılı Genelgesi kapsamında faaliyetleri geçici
süreliğine durdurulan internet kafeler, playstation vb. oyun salonları ile gazino,
pavyon, meyhane, bar, birahane, taverna, disko ve benzeri yerlerin faaliyetlerine
ilişkin kısıtlamanın geçici bir süreliğine devam etmesine.
2- Yüzme havuzu, kaplıca, hamam, sauna, SPA merkezleri vb. işletmelerin 1 Haziran 2020
Pazartesi günü itibariyle belirlenen kurallar dâhilinde saat 22:00'a kadar; spor
merkezleri/tesislerinin 24:00'a kadar hizmet vermeye başlamasına.
3-Halka açık alan olan park/bahçe, rekreasyon alanları, piknik alanları, mesire ve ören
yerleri ile sahil bantlarında (plajlar) piknik, spor, yürüyüş, gezi, balık tutma vb. faaliyetlere
(yerleşim yeri içi park/bahçelerde mangal yapmak hariç olmak üzere) belirlenen kurallar ve
mesafe şartlarına uyularak 1 Haziran 2020 Pazartesi gününden itibaren başlanmasına.
4-Kamuoyunda sosyete pazarı olarak adlandırılanlar başta olmak üzere sergi ve
tezgâhlarda giyim, oyuncak, süs eşyası, çanta vb. zaruri olmayan ihtiyaç maddelerinin
satışının yapıldığı tüm pazarlarda belirlenen kurallar ve mesafe şartlarına uyularak 1 Haziran 2020 Pazartesi gününden itibaren faaliyetlere başlanmasına.
5- Şehirlerarası yol güzergâhları üzerindeki akaryakıt istasyonları, dinlenme tesisleri
vb. tesisler içinde yer alan lokanta, restoran vb. yerlerin zaman sınırlaması olmaksızın faaliyette bulunabileceklerine.
6-İlgili federasyonların izni ile yapılacak müsabaka, antrenman ve hazırlık süreçleri
hariç olmak üzere spor merkezleri, tesisleri ve salonlarında takım ve temas halindeki sporlar,
müsabakalar, eğlence amaçlı maçlar (futbol, basketbol, voleybol, tekvando, güreş, karate vb.) veya kişilerin birbirleriyle yakın temasını gerektiren antrenmanlara ilişkin getirilen
kısıtlamalar geçici bir süreliğine devam etmesine.
7- Turizm İşletme Belgeli konaklama tesisleri, lokanta ve restoranların koronavirüs
salgını ile ilgili alınacak tedbirler kapsamında denetimi Kültür ve Turizm Bakanlığınca yerine
getirilmesine.
8-Turizm İşletme Belgeli olan konaklama tesisleri, lokanta ve restoranlar dışındaki
işletmelerin faaliyetleri halk sağlığı uzmanı, yerel yönetim temsilcileri, iş sağlığı uzmanı ve
makine mühendisinin bulunduğu asgari beş kişilik bir komisyon tarafından en az on beş
günde bir denetlenmesine.
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 30.05.2020 tarih ve 5856 sayılı
Genelgesi, 30.05.2020 tarih ve 5L sayılı İl Hıfzıssıhha Kurul Kararı ve yukarıda belirtilen
çerçevede yürütülmesine.
9- a) Denizde özel tekneler ile amatör su ürünleri avcılığının,
- Tam boyu 5 (beş) metre (dahil) ve altında olan tekneler için, tekne içerisinde en fazla 2 (iki)
kişi,
- Tam boyu 5 (beş) metre ile 10 (on) metre (dahil) arasında olan tekneler için, tekne
içerisinde en fazla 3 (üç) kişi,
- Tam boyu 10 (on) metreden fazla olan tekneler için, tekne içerisinde en fazla 5 (beş) kişi
bulunması, tekne içerisinde bulunulduğu sürece maske takılması, fiziki mesafenin korunması
ve yürürlükteki mevzuat kurallarına uyulması kaydıyla yapılabileceğine,
b) 65 yaş üstü Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilmiş olan “balıkçı gemileri
için su ürünleri ruhsat tezkeresi” sahibi balıkçıların maske takmak ve fiziki mesafeye uymak
şartıyla teknelerinin kontrolünü yapabilmesine ve balıkçılık faaliyetinde bulunabilmesine.
10-Halk otobüslerinde ve Belediye otobüslerinde; karşılıklı dörtlü koltuklarda yüz
yüze gelinmeyecek şekilde çapraz oturulmasına, arka arkaya olan koltuklarda koltuk sayısı
kadar yolcu olmasına, araç ruhsatındaki ayakta yolcu kapasitesinin %50’si kadar yolcu taşınmasına.
11-Salgınla mücadelenin koordine edilmesi, alınacak tedbirlerle halk sağlığının en
etkin şekilde korunması amacıyla Bilim Kurulunun tavsiyeleri göz önünde tutularak faaliyete
başlaması öngörülen işletmeler için aşağıda belirlenen kurallara/rehberlere uyulmasına.
AÇILACAK YER/İŞLETMELERLE İLGİLİ KURALLAR/REHBERLER
1. COVID-19 KAPSAMINDA PLAJ VE YÜZME ALANLARI İLE PARK/BAHÇE,
REKREASYON ALANLARINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
A.1- Plajlar ve Yüzme Alanlarına İlişkin Genel Kurallar
1.Plaj ve yüzme alanlarında vatandaşlarımızın görebileceği yerlere Covid-19 ile ilgili
uyulması gereken kuralları içeren bilgilendirici afişler asılacaktır.
2.Plaj ve yüzme alanlarının girişinde müşteriler tarafından kullanılmak üzere alkol
bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya bulundurulacaktır.
3.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan, Covid-19 hastası ve
temaslısı olan kişiler plaj ve yüzme alanlarını kullanmayacaklardır.
4.Covid-19 açısından risk grubunda bulunan 65 yaş ve üzeri, yüksek tansiyon, kalp,
şeker vb. kronik hastalığı olan kişiler plaj ve yüzme alanlarını kullanmaları esnasında dikkatli
olmaları konusunda uyarılacaktır.
5.Vatandaşların yüzme dışındaki etkinliklerde plaj alanlarında maske takmaları esas
olacaktır.
6.Koronavirüs (Covid-19) temas riskini artıracağından plaj ve yüzme alanlarında uzun
süre kalınmaması, mesafe ve hijyen kurallarına uyulması yönünde uyarı anonsları
yapılacaktır.
7.Plajlarda şezlong ve şemsiyeler arasında en az 1,5 metre mesafe olacak, 4
metrekareye 1 kişi düşecek şekilde plajların kullanılması planlanacaktır. Plajlarda bu hususa
göre şezlongların konulabileceği yerler işaretler ile belirlenecektir. Şezlong bulunmayan
plajlarda vatandaşlarımızın kullanabileceği mesafe alanlarında da gerekli işaretlemeler
yapılacaktır.
8.Localarda mesafe kurallarına uygun olarak düzenleme yapılacaktır. Loca alanlarında
2 metrekareye1 kişi olacak şekilde kapasite belirlenecektir.
9. Gölgelikler arası mesafe şezlonglar arası mesafeye uygun olacak şekilde
düzenlenecektir.
10. Daha önceden bu amaçla yerleştirilmiş gölgelik, şezlong vb. dinlenme alanları
varsa bunlar belirlenen mesafe şartlarına göre yeniden yerleştirilecektir.
11.Zeminde işaretlemeler işletmeciler tarafından yapılacak, işletmecinin bulunmadığı
halk plajları ve yüzme alanlarında ise ilgisine göre belediye ve özel idareler tarafından zeminde işaretlemeler yapılacaktır.
12.Halk plajı olarak tabir edilen plajlar ve yüzme alanlarının vatandaşlar tarafından
yoğun olarak kullanıldığı gün ve saatlerde başta mesafe kontrolü olmak üzere bu Genelgede
belirtilen kurallar ve ilave edilecek kuralların uygulanmasını sağlamak üzere
Valilik/Kaymakamlıklar tarafından Koronavirüs Sorumluları görevlendirilecektir.
13.Plajlar ve çevresinin temizliği ve hijyeni ilgisine göre belediye ve özel idareler
tarafından azami ölçüde sağlanacaktır.
14.Şezlonglar, sandalyeler, masalar vb. her kullanımdan sonra dezenfekte edilecektir.
Şezlong, sandalye, masalar üzerinde de kumaş minder kullanılmayacak, yıkanabilir/silinebilir minderler kullanılarak her kullanımdan sonra temizlenecektir.
15.Plajlarda su sporlarının veya plaj voleybolu, plaj futbolu vb. sporların yapılmasına,
aile içi etkinlikler hariç, izin verilmeyecektir.
16.Plaj bünyesinde bulunan kafeterya, restoran, lokantalar yayınlanan talimatlara
uygun olarak faaliyetlerini sürdürecektir.
17.Halk plajlarında soyunma kabinlerinin dezenfekte edilmesi konusunda belediyeler
ve özel idareler gerekli tedbirleri alacak, soyunma kabinlerinde temas edilen noktalarınher
kullanım sonrası dezenfekte edilmeye çalışılacaktır.
18.Kişilerin kendilerine ait plaj havlusu getirmesi/kullanması teşvik edilecektir. Plajda
havlu hizmeti verilecek ise havlular ambalajlı olacak ve günlük olarak değiştirilecektir. Havlu
vb. tekstil ürünleri en az 60 derecede yıkanacaktır.
19.Tek kişinin kullandığı su etkinlikleri (jetski, sörf vb.) yapılabilir. Su sporları
aktiviteleri bireysel olarak veya ailede çocuklar anne veya babaları ile birlikte yapabilir.
Otellerde oda numarası üzerinden rezervasyon ve takibi yapılması durumunda bu sporları aynı odada kalanlar birlikte yapabilir. Sonrasında kullanılan her türlü malzeme ve ekipmanlar su ve deterjanla temizlenmeli sık dokunulan yüzeyler dezenfekte edilmelidir.
20.Deniz paraşütü vb. su etkinliklerinde çalışanlar dahil tekne kapasitesinin yarısı
sayıda kişi kabul edilecektir/alınacaktır.
21.Duş ve tuvaletler sık aralıklarla, mümkünse her kullanımdan sonra dezenfekte
edilecek şekilde planlama yapılacaktır.
22.Tuvalet ve lavabolarda su, sıvı sabun, tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu ve çöp kutusu
bulundurulacak, bu ürünlerin eksik olması durumunda ilave yapılacaktır.
23.Duş, kabin, tuvalet vb. alanların kapı ve pencereleri açılarak sık sık
havalandırılması sağlanacaktır.
24.Deniz gözlüğü, şnorkel, palet gibi malzemeler kişiye özgü olacak ve
paylaşılmayacaktır.
25.Plaj çevresinde bulunan tuvaletler, duş ve giyinme kabinlerinin belirli periyotlar
halinde (örneğin saat başı) temizlik ve dezenfeksiyonu sağlanacak; bunlar uygun mesafeye
göre konumlandırılacak, temizlik ve dezenfekte işlemlerinin kayıtları tutulacaktır.
26.Bu Genelgenin uygulanmasında birinci derecede sorumluluk; alanların
yönetimi/işletmesi doğrudan bir kamu kurumu ya da özel sektörde ise, işleten/yöneten gerçek ya da tüzel kişide olacaktır; doğrudan bir yönetim bulunmuyor ise, alanın belediye mücavir alanında ya da il özel idaresi alanında olmasına göre ilgili yerel yönetimde olacaktır.
A.2- Plajlar ve Yüzme Alanlarında Çalışan Personele Yönelik Önlemler
1.Çalışan personelin Covid-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri konusunda
bilgilenmesi sağlanacaktır.
2.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan Covid-19 hastası veya
temaslısı olan personel çalıştırılmayacaktır.
3.Personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gelişirse,
tıbbi maske takılı olarak sağlık kuruluşuna yönlendirilecektir.
4.Plaj ve deniz yüzme alanlarında hizmet verirken en az 1 metre olan sosyalmesafe
kuralına uyulacaktır.
5.Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takacak, maske nemlendikçe ya da
kirlendikçe değiştirilecek, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılacaktır.
6.Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanacaktır. El hijyenini sağlamak
için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanacak, su ve sabunun olmadığı
durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılacaktır.
7.Eldivenin doğru kullanılmaması Covid-19 bulaşma riskini artırabileceğinden
çalışanlar kart, para veya fiş alırken teması önlemek için eldiven kullanmayacak, ellerin
yıkanması veya el antiseptiği kullanılması yeterli olacaktır.
8.Çalışan personel dinlenme alanlarında da en az 1 metrelik mesafeyi koruyacak ve
maske takmayı sürdürecektir. Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı
için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanacaktır.
A.3- Plaj ve Yüzme Alanlarında Çalışan Cankurtaranlara Yönelik Önlemler
1. Cankurtaranlar kişisel koruyucu ekipman olarak mutlaka FFP2/N95 maske, eldiven
ve siperlik kullanacaktır
2. Resüsitasyon (canlandırma) işlemi için;suni solunum maskesi ve balon ventilasyon
kullanılacaktır.
3. Cankurtaranlar canlandırma ve ilkyardım gibi Covid-19 açısından yüksek risk
taşıyan işlemler yaptıklarından, standart enfeksiyon kontrol önlemlerine uygun bir şekilde
çalışmaları sağlanacaktır.
4. Canlandırma ve ilkyardım işlemleri 1 metreden yakın temas gerektiren ve aerosol
oluşturan işlemler olması nedeniyle cankurtaranların bu işlem sırasında mutlaka FFP2/N95
maske, eldiven ve yüz koruyucu siperlik kullanması sağlanacaktır.
B- Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulunun önerileri doğrultusunda park/bahçe,
rekreasyon alanlarının kullanımına ilişkin aşağıdaki kurallar belirlenmiştir.
1. Belirtilen alanlarda vatandaşlarımızın toplu kullanımına sunulmuş spor aletlerinin
kullanılmasına izin verilmeyecektir. Vatandaşlarımız söz konusu yerlerde mesafe kuralını
gözeterek yalnızca yürüyüş/koşu vb. yapabilecektir. Toplu oyunlara aynı aileden olan kişiler
hariç müsaade edilmeyecektir.
2. Spor amaçlı koşu haricinde bu alanlarda maske ile dolaşmak, bulunmak esas
olacaktır.
3. Bu alanlar içinde piknik yapacakların kullandığı masalar arasında en az üç metre
mesafe bulunmasına dikkat edilecektir.
4. Masaların, ortak kullanım alanlarının bulunduğu yerlerde alkol bazlı el
antiseptiği/dezenfektanı bulundurulacaktır.
5. Yerleşim yeri içinde bulunan park/bahçe, rekreasyon ve mesire alanlarında mangal
yapılmasına izin verilmeyecektir.
6. Alanların içinde vatandaşlarımızın ortak kullanımına sunulan mangal/barbekü
yerlerinin kullanımına izin verilmeyecektir. Bu türden ihtiyaçları vatandaşların kendi
imkânları ile karşılaması gerektiği alan girişinde vatandaşlara bildirilecektir.
7. Alan içinde çay bahçesi/kafe/restoran gibi işletmelerin bulunması halinde bu
işletmeler kendi türlerindeki işletmeler için salgına karşı konulan tüm kurallara riayet
edeceklerdir. Vatandaşların talepleri işletme çalışanları tarafından yerine getirilecek,
vatandaşların içecek dolabı vb. nesnelerle fiziki temasına izin verilmeyecektir.
8. Alan içinde bulunan çöplerin gün içinde belirli aralıklarla toplanması sağlanacaktır.
9. Belirtilen alan içinde ortak kullanılan lavabo/tuvaletler sık sık temizlenecek ve
dezenfekte edilecek, el kurutma makinelerinin yerine kağıt havlu kullanılacaktır. Mümkün
olduğu ölçüde sıvı sabunlukların yerine fotoselli sistem kurulmasına çalışılacaktır. Giriş kapıları mümkünse otomatik kapı sistemi olarak düzenlenecek, düzenlenememesi halinde
uygun şekilde paravan konularak giriş kapıları açık tutulacaktır.
10. Belirtilen alan içinde yukarıda değinilen spor aletleri ve oyun alanları gibi yerlerde
yasakları bilgilendirici afişler asılacaktır.
11. Alan içinde bisiklet, oyuncak ya da golf arabası, kayık, sandal, deniz bisikleti vb.
kiralaması yapılıyorsa toplu kullanılanları sadece ailelerin kullanmasına müsaade edilecek ve bunların her kullanımından sonra dezenfeksiyonları yapılacaktır.
12. Bu Genelgenin uygulanmasında birinci derecede sorumluluk; alanların
yönetimi/işletmesi doğrudan bir kamu kurumu ya da özel sektörde ise, işleten/yöneten gerçek ya da tüzel kişide olacaktır; doğrudan bir yönetim bulunmuyor ise, alanın belediye mücavir alanında ya da il özel idaresi alanında olmasına göre ilgili yerel yönetimde olacaktır.
2.GÜNÜBİRLİK HAMAM, SAUNA, BUHAR ODALARI, JAKUZİ, KAPLICA ve
KAPALI YÜZME HAVUZLARINDA UYULMASI GEREKEN ÖNLEMLER
A-GENEL ESASLAR
1.Koronavirüs salgınının yayılmasının engellenmesi için bu Genelge dışında diğer
Bakanlıklar ve kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş/edilecek tedbirlere de
işletmelerin uymaları için gerekli tedbirler ve kararlar alınacak, Bakanlıklar ve kamu kurum
veya kuruluşlarının almış olduğu kararlar kapsamında uygulamada sorun olması durumunda
gerekli koordinasyon sağlandıktan sonra uygulamanın yürütülmesi sağlanacaktır.
2.Tüm işletmeler için temizlik/hijyen uygulamaları ve süreçleri ile müşteri ve
personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek kişi/kurumları, hastalık belirtileri gösteren müşteriye personelin
yaklaşımını ve alınacak önlemleri kapsayan “İşletme İçi Salgın Tedbir Planı” hazırlanacaktır.
Bu planın hazırlanması için Sağlık Bakanlığının yayınladığı COVID-19 Rehberinin ilgili
bölümünden yararlanılacak ve bu Planda aşağıdaki hususlara yer verilmesi sağlanacaktır.
a.İşletmenin koronavirüs sorumlusu/sorumlularının ad, soyad ve telefon numaraları,
b. İşletme, müşteri ve çalışanlara ilişkin tedbirler, denetim ve sosyal mesafe
önlemleri,
c.İşletme personeline yönelik takip ve denetimin ne şekilde olacağı,
d.Müşterilerin ve personelin işletmenin tüm alanlarını kullanırken uymaları gereken
sağlık ve hijyen kuralları,
e.Genel kullanım alanlarının (tuvalet, lavabo vb.) temizliği/dezenfekte edilme sıklığı
(en fazla 2 saati aşmamak kaydıyla), temizlik/dezenfektesi için kullanılacak araç, gereç ve
malzemeler ile bunların kullanımlarına ilişkin standartlar,
f.İşletmeye kabulü yapılacak gıda ve temizlik maddeleri gibi işletme dışından gelen
her türlü malzemenin kabul usul ve esasları, bu malzemeleri getiren kişilerle temas edecek
işletme personelinin ad, soyad ve telefon bilgileri ile bu kişilerle temasının en aza
indirilmesine yönelik tedbirler (ilgili personel temas ettiği kişilerin ad, soyad ve telefon
bilgilerini kayıt altına alacak ve bu bilgiler 14 gün süreyle muhafaza edilecektir.),
g.Müşteri ve personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek işletmeye en yakın sağlık kuruluşu, adresi, telefon numarası,
kuruluşta irtibata geçilecek görevliler ve bunların telefon numaraları, yer alacaktır.
3.Plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen
çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave tedbirler
dikkate alınarak güncellenecektir.
4.Tesis işletmecileri, tesisin tamamında sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlü
olacaktır. Genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin bu Genelgede belirtilen
mesafeler göz önüne alınarak oturma planı hazırlanır, tesisin müşteri kapasitesi mesafe planına göre belirlenir, bu kapasiteye uygun sayıda müşteri kabul edilir ve kapasite bilgisi tesisin girişinde görülebilir bir yere asılır. Ayrıca, tesis giriş holünde veya dış cephesinde ve müşteri ile personelin kolayca görebileceği genel kullanım alanlarında, tesiste uygulanan ve uyulması gereken COVID-19 tedbirleri ve kurallarının yer aldığı panolar düzenlenir.
5.Koronavirüs sorumlusu/sorumluları tarafından gerektiğinde ibraz edilmek üzere
hijyen ve temizlik tedbirlerinin kontrolü başta olmak üzere her tedbir alanına ilişkin
günlük/periyodik izleme formları ve kontrol listeleri hazırlanacaktır.
6.Korona virüs sorumlusu/sorumluları söz konusu formları kullanarak günlük olarak
işletmede alınan tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken
ilave tedbirler konusunda işletme sahibini/yönetimini bilgilendirecektir.
7.İşletme İçi Salgın önleme Tedbir Planı kapsamında uyulması gereken kuralları
gösteren afişler işletmede personel ve müşterilerin kolaylıkla görebileceği alanlara asılacaktır.
8.Söz konusu işletmelerde çalışanların ve işletmecilerin tıbbi/bez maske veya siperlik
kullanması zorunludur.
9.Müşteriler işletmeye maskeli olarak kabul edilecektir.
10.İşletme girişinde talep edilmesi halinde müşterilere verilmek üzere yeterli miktarda
maske hazır bulundurulacaktır.
11.İşletme girişinde herkesin (çalışanlar dahil) termal kamera veya temassız dijital
termometre ile ateşleri ölçülecektir. Ateşi 38 dereceden yüksek olduğu tespit edilen
müşteri/müşteriler içeri alınmayarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilecektir.
12.İşletme girişlerinde dezenfektan bulundurulacak ve müşterilerin ellerini
dezenfektan ile temizlemelerinden sonra içeri girişleri sağlanacaktır.
13.İşletme bünyesinde bulunan mescitler 22/05/2020 tarihli ve 8357 sayılı Genelge
hükümlerine uygun olarak kullanıma açılabilecektir. Mescitlerin anılan Genelge kapsamında
kullanımına ilişkin gerekli bilgilendirmeler/uyulması gereken kurallar (afiş, pano vb.) mescit
girişlerine asılacak, bu koşullar haricinde mescitlerin kullanılmasına kesinlikle müsaade
edilmeyecektir.
14.Günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları ile kapalı havuz ve jakuziler
mümkünse randevu ile çalışmalıdır. Yapılan bütün işlemler (tarih, müşterinin hangi alanları
kullandığı, hizmet eden personel ile giriş-çıkış saatleri) kayıt altına alınmalıdır.
15.Bu alanların girişinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren
kolonya bulundurulmalıdır. El antiseptiğinin doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol
edilmeli ve her zaman dolu olması sağlanmalıdır.
16.Günübirlik hamamlarda ağız burun ve yüze yakın temas içeren köpük masajı ya da
kese gibi uygulamalar COVID-19 bulaşması açısından riskli olduğundan yapılmamalıdır.
17.Mikrobiyolojik kalite için rutin testler mevzuata uygun olarak yapılmalıdır.
18.Kapalı havuzlarda toplu egzersiz, inhaloterapi, dalış dersleri vb. aktiviteler salgın
süresince yapılmamalıdır.
19.Duş bataryası, musluk, sabunluk vb. malzemelerin sensörlü olanlarının kullanımı
teşvik edilmelidir.
20.Bu alanlardaki kafe ve restoran benzeri hizmet bölümleri kapalı olmalıdır. Su,
meşrubat ve ambalajlı dondurma dışında içecek ve yiyecek satışı yapılmamalıdır. Kafe ve
restoran hizmeti verilmeye başlanması durumunda COVID-19 Kapsamında Turizm İşletme
Belgeli Restoran, Lokanta, Kafe ve Yeme-İçme İşletmelerinde Alınması Gereken Önlemlere
uyulmalıdır.
21.Bu alanların otel, apart otel vb. konaklama tesisi içinde olması durumunda Sağlık
Bakanlığı COVID-19 Kapsamında Konaklama Tesisleri İçin Korunma ve Kontrol Önerilerine
uyulmalıdır.
B- ORTAM DÜZENLEMESİ
1. Günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları ile kapalı havuz ve jakuzilerde
COVID-19 kapsamındaki tüm işleyişten sorumlu en az bir personel sürekli olarak
bulundurulmalıdır.
2.Bu alanlarda görünür yerlere önlemlerle ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve
işletmende uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
3.Girişte ve belirli noktalarda el antiseptiği veya el yıkama lavaboları oluşturulmalıdır.
4.Bu alanlarda kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini
engelleyecek basit bir uyarıcı/engelleyici koyulmalıdır.
5.Günübirlik Hamam, Sauna, Buhar Odaları ile Jakuzilerde çalışanlar dahil 4
metrekareye 1 kişi olacak şekilde kapasite belirlenmelidir.
6.Kapalı havuz içinde 8 metrekareye 1 kişi olacak şekilde kapasite belirlenmelidir.
7.Sauna, masaj salonları ve çocuk kulüpleri mümkün olduğu kadar kullanılmamalıdır.
Kullanımı durumunda rezervasyonla sınırlı sayıda kayıt tutularak kullanılmalı, bu alanların
mekanik temizlikleri ve havalandırmaları düzenli aralıklar ile yapılmalıdır.
8.Fizik tedavi birimlerinde kişisel odalarda yapılan uygulamalar sırasında sosyal
mesafe kuralına dikkat edilmeli, bu odalarda çoklu kullanıma izin verilmemelidir
9.Dinlenme koltukları ve şezlonglar arası mesafe en az 1,5 metre olmalıdır.
10.Şezlongların üzerinde kumaş minder kullanılmamalıdır. Yıkanabilir/silinebilir
minderler kullanılmalı ve her kullanımdan sonra temizlenmelidir.
11.Soyunma odalarında mesafeye dikkat edilmeli, dolaplar her kullanımdan sonra
temizlenmelidir.
12.İşletme tarafından sunulan bornoz ve havlular ambalajlı olmalıdır. Günlük olarak
değiştirilmelidir. Bornoz, havlu vb. tekstil ürünleri en az 60 derecede yıkanmalıdır.
C- PERSONELE YÖNELİK ÖNLEMLER
1.Personelin çalışma tarihi, saati ve randevulu müşteri bilgisi kayıt altına alınmalıdır.
2.Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri konusunda
bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.
3.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan, COVID-19 tanısı
alan veya temaslısı olan personel çalıştırılmamalıdır.
4.Personele günlük ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateş (38 o C derecenin üzerinde), öksürük,
burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gösteren personel tıbbi maske takılı olarak sağlık
kurumuna yönlendirilmelidir. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberi doğrultusunda hareket
edilmelidir.
5.Çalışan personelin tümü günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları dışındaki
ön ofis, resepsiyon ve dinlenme alanlarında kuralına uygun maske takmalı, maske
nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el
antiseptiği kullanılmalıdır.
6.Günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları ile kapalı havuz ve jakuzilerde
hizmet verme sırasında en az 1 metre olan mesafeye uyulmalıdır.
7.Eldivenin doğru kullanılmaması COVID-19 bulaş riskini artırabileceğinden
çalışanlar kart, para veya fiş alırken teması önlemek için eldiven kullanmamalıdır. Ellerin
yıkanması veya el antiseptiği kullanılması yeterli olacaktır.
8.Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak
için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
9.Çalışan personel dinlenme alanlarında da en az 1 metrelik mesafeyi korumalı ve
maske takmayı sürdürmelidir. Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı
için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanmalıdır.
10.Bir metreden yakın temas gerektiren durumlar için tıbbi maske yeterlidir.
D- MÜŞTERİLERE YÖNELİK ÖNLEMLER
1.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan, COVID-19 ve
temaslısı olan kişiler günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları ile kapalı havuz ve
jakuzileri kullanmamalıdır. Bunun için girişte sağlık beyanı alınmalı, ateş ölçümü
yapılmalıdır. Ateş (38 o C derecenin üzerindeki), öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi
belirtiler gelişirse, tıbbi maske takılı olarak sağlık kurumuna yönlendirilmelidir. Sağlık
Bakanlığı COVID-19 Rehberi doğrultusunda hareket edilmelidir.
2.Kişiler mesafeye (en az 1 metre) uymaları konusunda uyarılmalıdır.
3.Su ve buharla maskenin ıslanabileceği alanlar dışında beklerken, dinlenirken ya da
soyunup giyinirken kişiler maske takmalıdır. Girişte maskesi olmayanlar için maske
bulundurulmalıdır.
4.El hijyeni el hijyenine dikkat edilmelidir. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20
saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el
antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun
kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
5.Kişilerin kendilerine ait havlu, bornoz ve peştamal getirmesi/kullanması teşvik
edilmelidir. Havlular kişiye özel olmalıdır. Havlu, bornoz, peştamal vb. tekstil ürünleri en az
60 derecede yıkanmalıdır.
6.Hamam tası kese, lif, sünger gibi malzemeler müşteriye özel olmalı ve başka bir
müşteride kullanılmamalıdır. Bu malzemelerin kişide bulunmaması durumunda paketli olarak
yeterli sayıda tesiste bulundurulması sağlanmalıdır. Hamam tası ortak kullanılacaksa her müşteri sonrasında su ve sabunla yıkanmalıdır.
7.Bu alanlardaki plastik ve çelik yüzeylere dokunulduğunda yüze, göze, ağız ve
buruna dokunulmamalı, dokunulduğunda eller su ve sabunla yıkanmalı ya da el antiseptiği
kullanılmalıdır.
8.COVID-19 temas riskini artıracağından günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar
odaları ile kapalı havuz ve jakuzilerde uzun süre kalınmamalıdır.
9.COVID-19 ishal belirtileri ile de seyredebileceğinden özellikle tuvalet eğitimini
tamamlamamış (dışkı kontrolü olmayan), bez kullanan veya ishal belirtileri olan
bebek/çocuklar bu alanlara alınmamalıdır.
10.Çocukların mesafeyi korumaları zor olacağından bu alanlar ebeveyn gözetiminde
kullanılmalıdır.
E- CANKURTARANLARA/SAĞLIK PERSONELİNE YÖNELİK ÖNLEMLER
1.Cankurtaranlar/sağlık personeli mutlaka FFP2/N95 maske, eldiven bulundurmalıdır.
2.Resüsitasyon (canlandırma) işlemi için; suni solunum maskesi, balon ventilasyon
bulundurmalıdır.
3.Cankurtaranlar/sağlık personeli canlandırma ve ilkyardım gibi COVID-19 açısından
yüksek riskli girişimler yaptığından standart enfeksiyon kontrol önlemlerine uygun
çalışmalıdır.
4.Cankurtaranlar/sağlık personeli tarafından yapılan canlandırma ve ilkyardım
işlemleri 1 metreden yakın temas gerektiren ve aerosol oluşturan işlemler olması nedeniyle bu işlem sırasında mutlaka FFP2/N95 maske ve eldiven kullanmalıdır.
5.Sağlık personeli kaplıcayı kullanan kişileri COVID-19 semptomları açısından
günlük olarak takip etmelidir.
F- TEMİZLİK, DEZENFEKSİYON VE HAVALANDIRMA
1.Bu alanların genel temizliği her gün su ve deterjanla düzenli olarak yapılmalıdır. Toz
çıkaran süpürme veya yüksek basınçlı su veya kimyasal püskürtme işlemlerinden
kaçınılmalıdır. Temizlik bezleri tek kullanımlık olmalıdır.
2.Havuzların temizliği ve dezenfeksiyonu için ilgili mevzuata uyulmalıdır.
3.Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp işletmedeki çöp kutusuna atmalı
ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
4.Sık dokunulan yüzeylerin (musluklar, duş bataryaları, kapı kolları, masa-sehpa
yüzeyleri şezlonglar, gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik
sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır
suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde
korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır.
Tuvaletlerin dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
5.Klor bileşikleri ile temizlik yapılmasının uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar
klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon
sağlanmalıdır.
6.Ödemelerin tercihen temassız ödeme şekilleriyle yapılması teşvik edilmelidir. Kişiler
ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen arkasından %70’lik alkol ile
temizlenmelidir.
7.Kullanılan dezenfektanların Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış olması
gereklidir.
8.Dezenfektan ile deterjan vb. kimyasal maddeler karıştırılmamalı, iyi havalanan
alanlarda hazırlanmalı, güneş görmeyen ve serin alanlarda muhafaza edilmelidir.
9.Banyo, duş yerleri ve tuvaletlerde mesafe kuralına dikkat edilmelidir.
10.Duş bataryası, musluk, sabunluk vb. malzemelerin sensörlü olanlarının kullanımı
teşvik edilmelidir.
11.Duş ve tuvaletler sık aralıklarla mümkünse her kullanımdan sonra temizlenmelidir.
12.Tuvalet ve lavabolarda su, sıvı sabun, tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu ve çöp kutusu
bulundurulmalıdır.
13.Duş, kabin, tuvalet vb. yerlerin kapı ve pencereleri açılarak sık sık havalandırılması
sağlanmalıdır.
14.Merkezi havalandırma sistemleri bulunan yerlerin havalandırılma işlemi temiz hava
sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre
değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır.
15.Serinletme amacıyla vantilatör (su buharlılar dahil) kullanılmamalıdır.
16.Tekerlekli sandalye ve rehabilitasyon amacı ile kullanılan araç-gerecin her
kullanımdan sonra uygun şekilde temizliği yapılmalıdır.
3. SPOR MERKEZLERİ/TESİSLERİ VB. YERLERDE ALINMASI GEREKEN
ÖNLEMLER
A) GENEL ESASLAR
1. Koronavirüs salgınının yayılmasının engellenmesi için bu Genelge dışında diğer
Bakanlıklar ve kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş/edilecek tedbirlere de
işletmelerin uymaları için gerekli tedbirler ve kararlar alınacak, Bakanlıklar ve kamu kurum
veya kuruluşlarının almış olduğu kararlar kapsamında uygulamada sorun olması durumunda
gerekli koordinasyon sağlandıktan sonra uygulamanın yürütülmesi sağlanacaktır.
2. Tüm işletmeler için temizlik/hijyen uygulamaları ve süreçleri ile müşteri ve personelde
hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde ulaşılacak/yönlendirilecek
kişi/kurumları, hastalık belirtileri gösteren müşteriye personelin yaklaşımını ve alınacak
önlemleri kapsayan “İşletme İçi Salgın Tedbir Planı” hazırlanacaktır. Bu planın hazırlanması
için Sağlık Bakanlığının yayınladığı COVID-19 Rehberinin ilgili bölümünden yararlanılacak
ve bu Planda aşağıdaki hususlara yer verilmesi sağlanacaktır.
a. İşletmenin koronavirüs sorumlusu/sorumlularının ad, soyad ve telefon numaraları,
b. İşletme, müşteri ve çalışanlara ilişkin tedbirler, denetim ve sosyal mesafe önlemleri,
c. İşletme personeline yönelik takip ve denetimin ne şekilde olacağı,
d. Müşterilerin ve personelin işletmenin tüm alanlarını kullanırken uymaları gereken sağlık ve hijyen kuralları,
e. Genel kullanım alanlarının (tuvalet, lavabo vb.) temizliği/dezenfekte edilme sıklığı (en
fazla 2 saati aşmamak kaydıyla), temizlik/dezenfektesi için kullanılacak araç, gereç ve
malzemeler ile bunların kullanımlarına ilişkin standartlar,
f. İşletmeye kabulü yapılacak gıda, temizlik vb. maddeler gibi işletme dışından gelen her türlü malzemenin kabul usul ve esasları, bu malzemeleri getiren kişilerle temas edecek işletme personelinin ad, soyad ve telefon bilgileri ile bu kişilerle temasının en aza indirilmesine yönelik tedbirler (ilgili personel temas ettiği kişilerin ad, soyad ve telefon bilgilerini kayıt altına alacak ve bu bilgiler 14 gün süreyle muhafaza edilecektir.),
g.Müşteri ve personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek işletmeye en yakın sağlık kuruluşu, adresi, telefon numarası,
kuruluşta irtibata geçilecek görevliler ve bunların telefon numaraları, yer alacaktır.
3. Plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen
çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave tedbirler
dikkate alınarak güncellenecektir.
4. Tesis işletmecileri, tesisin tamamında sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlü
olacaktır. Genel kullanım alanlarına ve antrenman düzenine ilişkin bu Genelgede belirtilen
mesafeler göz önüne alınarak gerekli plan hazırlanır, tesisin müşteri kapasitesi mesafe planına göre belirlenir, bu kapasiteye uygun sayıda müşteri kabul edilir ve kapasite bilgisi tesisin girişinde görülebilir bir yere asılır. Ayrıca, tesis giriş holünde veya dış cephesinde ve misafir ile personelin kolayca görebileceği genel kullanım alanlarında, tesiste uygulanan ve uyulması gereken COVID19 tedbirleri ve kurallarının yer aldığı panolar düzenlenir.
5. Koronavirüs sorumlusu/sorumluları tarafından gerektiğinde ibraz edilmek üzere hijyen ve
temizlik tedbirlerinin kontrolü başta olmak üzere her tedbir alanına ilişkin günlük/periyodik
izleme formları ve kontrol listeleri hazırlanacaktır.
6. Koronavirüs sorumlusu/sorumluları söz konusu formları kullanarak günlük olarak
işletmede alınan tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken
ilave tedbirler konusunda işletme sahibini/yönetimini bilgilendirecektir.
7. İşletme İçi Salgın önleme Tedbir Planı kapsamında uyulması gereken kuralları gösteren
afişler işletmede personel ve müşterilerin kolaylıkla görebileceği alanlara asılacaktır.
8. İlgili federasyonlarının izni ile yapılacak müsabaka, antrenman ve hazırlık süreçleri hariç
olmak üzere spor merkezleri, tesisleri ve salonlarında takım ve temas halindeki sporlar, müsabakalar, eğlence amaçlı maçlar veya kişilerin birbirleriyle yakın temas gerektiren
antrenmanlar yapılmayacaktır. (futbol, basketbol, voleybol, taekwondo, güreş, karate vb.)
9. Spor merkezleri, tesisleri ve salonlarında içeride 6 metrekareye 1 kişi olacak şekilde
girişlere müsaade edilecektir. Bu alanlarda yapılacak her türlü aktivite için kişiler arası mesafe en az 2 metre olarak belirlenecektir.
10. Güreş, karate, boks, taekwondo vb. spor faaliyetlerinin temassız antrenmanları ile diğer
spor amaçlı etkinlikler (yoga, plates, zumba, golf, tenis vb.) metrekareye düşen insan sayısınıve 2 metre mesafe şartını ihlal etmemek şartı ile yapılabilecektir.
11. Spor faaliyetleri dışında spor merkezleri, tesisleri ve salonlarında maske takılması zorunlu olacaktır. (Bez maske takılması yeterlidir. N95/FFP2 maskeler kullanılmamalıdır.) 12. Kafe tarzı yeme içme yerleri Sağlık Bakanlığının Restoran, Lokanta, Kafe çalışma rehberine göre hizmet verebilir.
13. Spor merkezleri/tesisleri vb. yerlerin girişine Covid-19 önlemleri ile ilgili afişler (el
yıkama, maske kullanımı ve içeride uyulması gereken kurallar) asılacak, uygun yerlerde el
antiseptiği bulundurulacaktır.
14. Varsa girişlerde uygulanan parmak/avuç izine dayalı geçiş sistemleri geçici olarak
kullanılmayacaktır.
15. Koşu bandı/bisiklet vb. ekipman, aralarında en az 2 metre olacak şekilde yerleştirilecektir.
16. Müşteriler randevu ile kabul edilecek, içeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış
kapıya içeriye girilmesini engelleyecek basit bir uyarıcı/engelleyici konulacaktır. Bu
uygulama, kapının her iki tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon
ya da şeritle olabileceği gibi kasa, plastik duba gibi blokaj bir materyalle de sağlanabilecektir.
17. Müşterilerin giriş/çıkış saatleri kaydedilecektir. (Seans ile çalışılıyorsa, hangi seansta
kimlerin geldiği ve çalıştığı kaydedilmelidir.)
18. Giriş ve çıkışlara pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulacak ve düzenli olarak
boşaltılacaktır.
19. Üyelik sözleşmelerine Covid-19 politikaları ve rezervasyon prosedürleri ile ilgili açıklama
eklenecektir.
20. Bu alanlarda herkes tarafından ortak kullanılacak şekilde (su sebili, meyve ikramı vb.)
self servis yiyecek ve içecek ikramları yapılmayacaktır. Bu tür ikramlara ancak bir çalışan
tarafından gerekli hijyen şartları sağlandıktan sonra yapılabilecektir.
21. Müşterilerin kullandığı egzersiz araçlarının yanlarına Sağlık Bakanlığı tarafından
ruhsatlandırılmış dezenfektan özelliği olan mendiller konulacaktır.
22. Spor merkezleri/tesisleri vb. yerlere misafir alınmayacaktır.
23. Egzersiz aralarındaki dinlenme molaları dışında müşterilerin beklemesine izin
verilmeyeceklerdir.
24. Su ve sabuna erişim kolay olacak ilgili alanlarda tek kullanımlık kâğıt havlu bulunması
sağlanacaktır.
25. İçeride ortak kullanım amacıyla gazete, dergi vb. bulundurulmayacaktır.
26. Her müşteriye sunulacak her türlü malzeme tek kullanımlık malzeme olmasına dikkat
edilecek, bu mümkün olmadığı takdirde her kullanım sonrasında tekstil malzemeleri en az
60 o C’de yıkanacaktır.
27. Mümkünse koşu bandı ve ağırlık çalışılan alanlar ayrılacaktır.
28. Sabit veya hareketli bütün alet ve cihazların elle ve vücutla temas edilen noktaları her
misafir kullanımı sonrası mutlaka silinerek dezenfekte edilecektir. Kullanımdan sonra
cihazların silinmesi ile ilgili uyarı afişleri spor salonu içinde farklı noktalara asılacaktır. Bu
konuda sesli anonslar yapılacaktır.
29. Müşterilerin tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları teşvik
edilecek, ödeme terminallerinde dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenecektir.
B) MÜŞTERİLERE YÖNELİK ÖNLEMLER
1. Girişte ateş ölçümü yapılacak, ateşi 38 o C’den yüksek olanlar ile ateş, öksürük, burun
akıntısı, solunum sıkıntısı belirtileri olan, Covid-19 vakası veya temaslı olanlar içeri
alınmayacak, tıbbi maske takılarak sağlık kurumuna yönlendirilecektir.
2. Müşteriler randevu ile gidecek ve randevu saatine uyacaktır.
3. İçeride uyulması gereken kuralları açıklayan bilgilendirme afişleri görünür yerlere
asılacaktır.
4. Müşteriler yanlarında kişisel havlu ve mat vb. malzemeleri götürecek, havlular işletme
tarafından karşılanması halinde poşetli veya görevli tarafından verilecek, mat türü
malzemenin de her kullanıcıdan sonra dezenfeksiyonu sağlanacaktır.
5. Diğer müşteriler ve çalışanlar ile aradaki mesafe korunacaktır.
6. Yüz bölgesinin aletlere ve zemine değme olasılığı olan hareketler yapılmayacaktır.
7. İçeri girdikten sonra eller yıkanacak ya da el antiseptiği kullanılacaktır.
8.Mecbur olmadıkça yüzeylere dokunulmayacak, dokunulduğunda el antiseptiği
kullanılacaktır.
9. Ağırlık istasyonlarının birden fazla kişinin set aralarını paylaşarak aynı anda kullanımına
izin verilmemelidir. Bir kişinin istasyonla işi tamamen bittikten sonra diğer müşteri
kullanmalı, her müşteri sonrası cihazın el ve vücutla temas eden noktaları silinerek dezenfekte edilmelidir.
10. Spor sırasında eller yüze değdirilmemelidir.
11. Yiyecek ve içecek talebinde bulunulmamalıdır.
C) PERSONELE YÖNELİK ÖNLEMLER
1. Çalışan personelin Covid-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda
bilgilenmesi sağlanacaktır.
2. Çalışanların giriş kapısında ateş ölçümü yapılacak, ateş ölçen personel tıbbi maske ve yüz koruyucu siperlik kullanacak, ateşi 38 o C’dan yüksek olanlar içeri alınmayacaktır. Ateş,öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan / gelişen, Covid-19 vakası veya temaslısı çalışanlar tıbbi maske takılarak Covid-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumunayönlendirilecektir.
3. Çalışma düzeni gerekli en az personel bulunacak şekilde planlanacaktır.
4. Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takacak, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilecek, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılacaktır.
5. Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanacak, el hijyenini sağlamak için, eller
en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılacaktır.
6. Çalışan personel dinlenme alanlarında en az 1 metrelik mesafeyi koruyacak ve maske
takmayı sürdürecektir. Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı için
bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanacaktır.
Ç) TEMİZLİK, DEZENFEKSİYON VE HAVALANDIRMA
1. Her gün düzenli olarak temizlik yapılacaktır.
2. Yer ve yüzeylerin temizliğinde nemli silme-paspaslama tercih edilecek, toz çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılacaktır.
3. Temizlikte özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, telefon ahizeleri, masa
yüzeyleri, spor aletlerinin el ve vücudun sık değdiği bölümleri gibi) temizliğine dikkat
edilecek, bu amaçla su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış
çamaşır suyu kullanılabilecektir. Tuvalet dezenfeksiyonu için ise 1/10 sulandırılmış çamaşır
suyu kullanılacaktır.
4. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz
yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek gerekli dezenfeksiyon sağlanacaktır.
5. Koşu bantları, bisikletler, ağırlık aletleri vb. düzenli olarak temizlenecek, %70’lik alkol ile
dezenfekte edilecektir. Bu aletlerin sık dokunulan yüzeyleri her müşteriden sonra
temizlenecektir.
6. Temizlik için Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış yüzey dezenfektanları
kullanılabilecektir.
7. Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılacak ve her kullanım sonrası uygun şekilde
temizlenecektir. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerin en az 60
o C’de yıkanacaktır.
8. Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılacaktır.
9. Tuvaletlere tuvalet kağıdı ve tek kullanımlık kâğıt havlu konulacak, hava ile el kurutma
cihazları çalıştırılmayacaktır.
10. Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulacak, su ve sabunlar mümkünse fotoselli olacaktır.
11. Duş ve soyunma kabinlerinin temizliği her müşteri kullanımından sonra tekrar
yapılacaktır.
12. Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanacak, temizlik
sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp spor salonundaki çöp kutusuna atacak,
ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayacaktır.
13. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan yerlerin havalandırması temiz hava
sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenecek, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılacaktır.
14. Spor salonları sık sık havalandırılacaktır.
4. LOKANTA, RESTORAN, KAFE VB. İŞYERLERİNDE ALINMASI GEREKEN
ÖNLEMLER
A-GENEL ESASLAR
22.Lokanta veya restoran (alkollü ve alkolsüz), pastane, kafe, kafeterya, kahvehane,
kıraathane, kır bahçesi, dernek lokalleri ve çay bahçeleri faaliyetlerini saat 22.00’a kadar
sürdürebileceklerdir. Söz konusu işletmeler saat 22.00’dan sonra temizlik, ertesi güne hazırlık vb. nedenlerle müşteri almamak kaydıyla çalışabileceklerdir
23.Şehirlerarası yol güzergâhları üzerindeki dinlenme tesisleri içinde yer alan lokanta,
restoran vb. yerlerin kapanış saatleri İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulları tarafından belirlenecektir.
24.Bu genelge kapsamında faaliyete başlayacak iş yerlerinde temasa neden olabilecek
dans/oyun vb. amaçla müzik yayını (canlı müzik dahil) yapılmayacaktır. Ancak sadece
müşterilerin dinlemesine yönelik olan müzik yayını (canlı müzik dahil) yapılabilecektir.
25.Bu genelge kapsamında faaliyete başlayacak iş yerlerinde iskambil, okey, tavla
oyunlarına ve nargile satışına geçici bir süreliğine izin verilmeyecektir.
26.Koronavirüs salgınının yayılmasının engellenmesi için bu Genelge dışında diğer
Bakanlıklar ve kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş/edilecek tedbirlere de
işletmelerin uymaları için gerekli tedbirler ve kararlar alınacak, Bakanlıklar ve kamu kurum
veya kuruluşlarının almış olduğu kararlar kapsamında uygulamada sorun olması durumunda
gerekli koordinasyon sağlandıktan sonra uygulamanın yürütülmesi sağlanacaktır.
27.Açık alanı ve bahçesi bulunan işletmelerin öncelikli olarak müşterilerini bu
alanlarda kabul etmesi esas olacak, müşteri yoğunluğuna göre kapalı alanlar da
kullanılabilecektir.
28.Tüm işletmeler için temizlik/hijyen uygulamaları ve süreçleri ile müşteri ve
personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek kişi/kurumları, hastalık belirtileri gösteren müşteriye personelin
yaklaşımını ve alınacak önlemleri kapsayan “İşletme İçi Salgın Tedbir Planı” hazırlanacaktır.
Bu planın hazırlanması için Sağlık Bakanlığının yayınladığı COVID-19 Rehberinin ilgili
bölümünden yararlanılacak ve bu planda aşağıdaki hususlara yer verilmesi sağlanacaktır.
h.İşletmenin koronavirüs sorumlusu/sorumlularının ad, soyad ve telefon numaraları,
i. İşletme, müşteri ve çalışanlara ilişkin tedbirler, denetim ve sosyal mesafe
önlemleri,
j.İşletme personeline yönelik takip ve denetimin ne şekilde olacağı,
k.Müşterilerin ve personelin işletmenin tüm alanlarını kullanırken uymaları gereken
sağlık ve hijyen kuralları,
l.Genel kullanım alanlarının (tuvalet, lavabo vb.) temizliği/dezenfekte edilme sıklığı
(en fazla 2 saati aşmamak kaydıyla), temizlik/dezenfektesi için kullanılacak araç, gereç ve
malzemeler ile bunların kullanımlarına ilişkin standartlar,
m.İşletmeye kabulü yapılacak gıda ve temizlik maddeleri gibi işletme dışından gelen
her türlü malzemenin kabul usul ve esasları, bu malzemeleri getiren kişilerle temas edecek
işletme personelinin ad, soyad ve telefon bilgileri ile bu kişilerle temasının en aza
indirilmesine yönelik tedbirler (ilgili personel temas ettiği kişilerin ad, soyad ve telefon
bilgilerini kayıt altına alacak ve bu bilgiler 14 gün süreyle muhafaza edilecektir.),
n.Müşteri ve personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek işletmeye en yakın sağlık kuruluşu, adresi, telefon numarası,
kuruluşta irtibata geçilecek görevliler ve bunların telefon numaraları, yer alacaktır.
29.Plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar,
getirilen çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave
tedbirler dikkate alınarak güncellenecektir.
30.Tesis işletmecileri, tesisin tamamında sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlü
olacaktır. Genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin bu Genelgede belirtilen
mesafeler göz önüne alınarak oturma planı hazırlanır, tesisin misafir kapasitesi mesafe planına göre belirlenir, bu kapasiteye uygun sayıda misafir kabul edilir ve kapasite bilgisi tesisin girişinde görülebilir bir yere asılır. Ayrıca, tesis giriş holünde veya dış cephesinde ve misafir ile personelin kolayca görebileceği genel kullanım alanlarında, tesiste uygulanan ve uyulması gereken COVID-19 tedbirleri ve kurallarının yer aldığı panolar düzenlenir.
31.Koronavirüs sorumlusu/sorumluları tarafından gerektiğinde ibraz edilmek üzere
hijyen ve temizlik tedbirlerinin kontrolü başta olmak üzere her tedbir alanına ilişkin
günlük/periyodik izleme formları ve kontrol listeleri hazırlanacaktır.
32.Korona virüs sorumlusu/sorumluları söz konusu formları kullanarak günlük olarak
işletmede alınan tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken
ilave tedbirler konusunda işletme sahibini/yönetimini bilgilendirecektir.
33.İşletme İçi Salgın önleme Tedbir Planı kapsamında uyulması gereken kuralları
gösteren afişler işletmede personel ve müşterilerin kolaylıkla görebileceği alanlara asılacaktır.
34.Söz konusu işletmelerde çalışanların ve işletmecilerin tıbbi/bez maske veya siperlik
kullanması zorunludur.
35.Müşteriler işletmeye maskeli olarak kabul edilecek, müşterilerin yeme-içme
faaliyeti dışında maske takması takip edilecektir.
36.İşletme girişinde talep edilmesi halinde müşterilere verilmek üzere yeterli miktarda
maske hazır bulundurulacaktır.
37.İşletme girişinde herkesin (çalışanlar dahil) termal kamera veya temassız dijital
termometre ile ateşleri ölçülecektir. Ateşi 38 dereceden yüksek olduğu tespit edilen
müşteri/müşteriler içeri alınmayarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilecektir.
38.İşletme girişlerinde dezenfektan bulundurulacak ve müşterilerin ellerini
dezenfektan ile temizlemelerinden sonra içeri girişleri sağlanacaktır.
39.İşletme bünyesinde bulunan mescitler 22/05/2020 tarihli ve 8357 sayılı Genelge
hükümlerine uygun olarak kullanıma açılabilecektir. Mescitlerin anılan Genelge kapsamında
kullanımına ilişkin gerekli bilgilendirmeler/uyulması gereken kurallar (afiş, pano vb.) mescit girişlerine asılacak, bu koşullar haricinde mescitlerin kullanılmasına kesinlikle müsaade
edilmeyecektir.
40.İşletme giriş ve ıslak zemin mekanlara çıkan kapılar hariç iç mekân kapıları
sensörlü değilse mutlaka açık bulundurulacaktır.
41.Kıraathane, kahvehane, kafe, kafeterya, dernek lokalleri, kır bahçeleri ve çay
bahçelerinde plastik veya karton bardak kullanılması esas olacak, cam vb. bardak kullanılması durumunda bardaklar her kullanımdan sonra en az 60 derecede deterjan kullanılarak yıkanacaktır.
42.İşletmeler tarafından park hizmetinin verilmesi durumunda valeler eldiven
kullanmayacak, her araç teslim alma ve teslim etme hizmetinden önce ve sonra ellerini uygun antiseptik ile temizleyecek ve araçlara maskesiz binmeyeceklerdir. Ayrıca araçta temas edilen her nokta (kapı kolu, direksiyon, vites vb.) temizlendikten sonra araç müşteriye teslim edilecektir.
B- İŞLETME İÇİ VE SERVİSE İLİŞKİN KURALLAR
13.Yemek salonları, giriş alanı ve holü, ilave salonlar gibi genel alan kullanımları ve
açık alanlar dahil tesisin tamamı sosyal mesafe planına uygun olarak düzenlenir. Tesisin
içinde veya dışarısında sıra oluşabilecek her yerde (lavabo önleri, varsa sigara içme alanları
vb.) 1,5 metre ara ile sosyal mesafe işaretlemeleri yapılır.
14.Servis yapılan masalar arası mesafe 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm
olacak şekilde düzenlenecektir. Mesafe ayarlamasının yapılamayacağı işletmelerde bir masa dolu bir masa boş olacak şekilde müşteri kabul edilebilecektir.
15. Masaların sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanacak, masa yanlarına sandalye
konularak oturma düzeni oluşturulmayacaktır.
16. Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni
uygulanacak (masa kapasitesinin yarısı kadar müşteri çapraz şekilde oturtulacaktır.) veya grup halinde gelen misafirler için masa birleştirilebilecek ancak bu durumda da yan yana sandalyeler arası 60 cm kuralı ve diğer masalarla 1,5 metre mesafe kuralı hiçbir şekilde ihlal edilmeyecektir.
17.Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya
daire) her masa için uygulanacaktır.
18.Yan yana tek kişilik oturma düzeni olan bar masası şeklindeki masalarda
sandalyeler arası mesafe 1 metre olacak şekilde düzenlenecek, personel ile müşterinin doğrudan yüz yüze kaldığı bar masalarında banko genişliği 1 metre olma ve bu alanda çalışan personelin maske ve siperliği aynı anda kullanması şartıyla kullanılabilecektir.
19.İşletmeye aynı anda alınabilecek müşteri sayısı 1 ve 2 nci maddede belirtilen
sistematiğe uygun olarak belirlenerek işletme girişine görünebilir şekilde asılacaktır.
20.Müşteri sayısı maksimuma ulaştığında içeri müşteri alınmayacaktır.
21.Açık alanlar dâhil işletmenin tamamı mesafe kurallarına uygun olarak
düzenlenecektir.
22.İşletmenin içinde veya dışında sıra oluşabilecek her yerde 1 metre ara ile zeminde
mesafe işaretlemeleri yapılacaktır.
23.Mesafe ve oturma düzeni kuralları, aynı aileden olan müşteri grubu için
uygulanmayacaktır.
24.Çay/kahve makinesi, su sebilleri, içecek makinesi gibi araçların kaldırılması veya
misafirin servis elemanı aracılığıyla servis alması sağlanacaktır.
25.Servis personeli, servis esnasında mesafe kurallarını korumaya ve temastan
kaçınmaya özen gösterecektir.
26.Her masada yeterli sayıda en az %70 alkol içeren kolonya veya el antiseptiği
bulundurulacaktır.
27.Yemek masaları ve sandalyeler, servis malzemeleri, şeker, tuz, baharat, peçete,
menü gibi malzemelerin her misafir kullanımından sonra silinerek uygun şekilde temizliği ve
dezenfeksiyonu sağlanır. Mümkünse tek kullanımlık şeker, tuz, baharat, peçete kullanılır,
mümkün olmadığı takdirde 2 set bu amaçla tuz, baharat malzemeleri bulundurulur, her bir
müşteri için dış yüzeyleri temizlendikten sonra dönüşümlü olarak kullanılır. Masa örtüleri her
misafir kullanımı sonrasında değiştirilir.
28.Kullanılacak metal çatal, kaşık, bıçaklar gerekli hijyen şartlarında temizlendikten
sonra hijyen şartlarında kapalı ortamlarda muhafaza edilerek el değmeden müşteriye
sunulacaktır.
29.Açık büfe uygulaması yapılması halinde açık büfenin müşteri tarafına müşteri
erişimini engelleyecek şekilde pleksiglas veya benzeri bariyer yapılacak, servis işletme
çalışanı tarafından yapılacaktır.
30.İşletmede asansör kullanılıyorsa, asansör içine 1’er metre ara ile mesafe yer
işaretleri yapılarak, toplam kapasitesinin üçte birini geçmemek kaydıyla kapasitesi
belirlenecek ve yazılı/görsel bilgilendirme yapılacaktır.
31.İşletmeni kapalı alanlarındaki çocuklara ayrılmış oyun odası gibi alanlar hizmete
açılmayacaktır. İşletmelerin açık alanlarındaki çocuk oyun grupları (salıncak, kaydırak vb.)
Periyodik Olarak temizlenmek şartı ile kullanılabilir.
32.Mümkün olduğunca temassız ödeme alınacaktır. Temaslı pos cihazı kullanılması
halinde, her kullanımdan sonra cihazın temizlik ve dezenfeksiyonu yapılacaktır.
33.Kasada ödeme alan personel maske veya siperlik kullanacaktır. Kasa önünde sıra
beklerken durulması gereken yerlere, müşterilerin aralarında en az 1 metre mesafe olacak
şekilde yer işaretlemesi yapılacaktır. Ödeme noktalarında dezenfektan bulundurulacaktır.
34.Self servis hizmet veren işletmelerde sıra yoğunluğunu önleyecek veya kontrol
altında tutacak tedbirler alınacaktır.
C- TEMİZLİK, HİJYEN VE HAVALANDIRMA KURALLARI
11. Tüm alanların temizliği, yüzeyin niteliğine göre standartlara uygun ürün
kullanılarak, uygun sıklıkta yapılacaktır.
12. İşletmenin tamamında kapı kolları, asansör düğmeleri, elektrik düğmeleri, pos
cihazı, televizyon kumandası, telefon, bilgisayar klavyesi, menü, masa üstleri gibi el
temasının yoğun olduğu yüzeyler sık sık su ve deterjanla temizlenecek, 1/100 sulandırılmış
çamaşır suyu ile dezenfeksiyonu sağlanacak, klor bileşiklerinin zarar verdiği pos cihazı,telefon, bilgisayar klavyesi gibi yüzeylerde ise %70’lik alkol bazlı ürünler kullanılacaktır.
13. Genel kullanım alanlarının ve müşteri tuvaletlerinin girişlerinde dezenfektan
bulundurulacaktır.
14.Tuvaletlerde teması mümkün olduğunca azaltabilmek amacıyla muslukların, sıvı
sabun ünitelerinin mümkünse fotoselli olması sağlanacaktır.
15. Müşteri tuvaletlerinin giriş kapıları mümkünse otomatik kapı sistemi olarak
düzenlenecek, düzenlenememesi halinde giriş kapılarının kollarının sık sık dezenfeksiyonu
sağlanacaktır.
16.Bazı işletmelerin ortak kullanıma sunduğu hasta ve özel gereksinimi olan kişiler
tarafından kullanılan tekerlekli sandalye, mama sandalyesi vb. araçlar her kullanım sonrası
mutlaka temizlenecek/dezenfekte edilecektir.
17. Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuarlar 1/10; lavabolar, musluk ve batarya
başlıkları, kapı kolları 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile sık sık temizlenecek ve
dezenfeksiyonu sağlanacaktır.
18.Tuvalet ve lavaboların temizlik saatleri kayıt edilir ve temizlik saatleri görünür
şekilde asılır. Devamlı sıvı sabun, tuvalet kâğıdı ve kağıt havlu bulundurulur.
19.Temizlik yapan personel kişisel koruyucu ekipman (eldiven ve maske) kullanır,
işlem sonrası ekipmanını işyeri çöpüne atar, su ve sabunla en az 20 saniye el temizliğini ve
hijyenini sağlar.
20. Tuvaletlerde el kurutma fanları kapatılarak kullanım dışı bırakılacak, tek
kullanımlık kağıt havlular kullanılacaktır. Devamlı sıvı sabun, tuvalet kâğıdı ve kâğıt havlu
bulundurulacaktır.
21.Havalandırma ve klima sisteminin, bulaşık makinesi gibi araç, gereç, malzeme ve
donanımın periyodik bakımları ve gerekli olanların sterilizasyonu sağlanacaktır. Klima ve
havalandırma sistemlerinin filtreleri periyodik olarak değiştirilecektir.
22.Klimalar %100 dışarıdan temiz hava alacak şekilde çalıştırılacak, vantilatör
kullanılmayacaktır. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan işletmelerin havalandırması,
temiz hava dolaşımını sağlayacak şekilde düzenlenecek ve sık sık doğal havalandırma yapılacaktır. Klima kullanımı konusunda Sağlık Bakanlığının yayınladığı/yayınlayacağı “Toplumda Klimaların Kullanımı” Rehberine uyulacaktır.
23.Tesisteki kapalı mahallerin tamamının sıklıkla kapı ve pencereleri açılarak doğal
havalandırması sağlanacaktır.
D-ÇALIŞANLARA YÖNELİK KURALLAR
11.İşletme bünyesinde görev alan personele işletmede uygulanacak plan, hijyenik
malzeme ve koruyucu ekipmanların kullanımı konusunda periyodik temel eğitimler
verilecek/verdirilecektir.
12.Müşteriye hizmet verecek tüm çalışanların (fiili olarak görev yaptıkları süre
boyunca) maske veya yüz koruyucu siperlik kullanmaları zorunlu olacaktır.
13. Çalışanların sağlık kontrolü düzenli olarak yapılacak, birlikte yaşadığı kişilerin
Covid-19 açısından izlenebilmesi için çalışanlardan periyodik bilgi alınacaktır.
14. Çalışanlarda hastalık belirtileri tespiti halinde en yakın sağlık kuruluşuna
başvurması sağlanacaktır.
15. Covid-19 tanısı alan ya da Covid-19 temaslı olması nedeniyle takibe giren
çalışanın en az 14 gün çalıştırılmaması esasına riayet edilecektir.
16.Personele, çalışma yerine, misafirler ve ortam ile temasına uygun kişisel koruyucu
donanım (maske, tıbbi maske, eldiven, yüz koruyucu gibi) ile el antiseptiği sağlanır ve kullanımı izlenir.17.Çalışanların kıyafetlerinin günlük temizliği ve hijyeni sağlanacaktır.
18. Aynı vardiyada mümkün olduğunca aynı personelin çalıştırılmasına özen
gösterilecektir.
19.Çalışanların ortak yemek yeme, dinlenme alanları mesafe koşullarına uygun olarak
düzenlenecek, bu konuda gerekirse yer işaretleri, şerit, bariyer gibi düzenlemeler yapılacak,
bu alanların temizliği ve kurallara uygun şekilde dezenfeksiyonu düzenli olarak sağlanacaktır.
E- MUTFAK VE İMALAT YERLERİNE İLİŞKİN KURALLAR
6. Haşere ve zararlılarla mücadele hususları da gözetilerek COVID-19 tedbirlerine
yönelik mutfak temizliği ve gıda güvenliğini içerecek şekilde tedbirler planlanacaktır.
Belirlenecek sorumlu personelce bu tedbirlere uyulup uyulmadığı sürekli kontrol edilecektir.
Gıda güvenliği ve mutfak hijyeni uygulamalarının ilgili mevzuat ve yönetmeliklere uygun
yapılması sağlanacaktır.
7. Gıda üretim/imalat alanına ham madde ve ürün sevklerinde ve mutfak alanında
hijyen bariyerleri, sterilizasyon cihazları el ve vücut hijyeni için gerekli alet ve ekipman
bulundurulacaktır. Mutfak ve pişirme alanlarına görevli olmayan personel giremeyecektir.
8.Bütün gıdalar kapalı dolaplarda veya üzeri kapalı şekilde muhafaza edilecektir.
9. Çapraz bulaşmayı önlemek için, işlem görmemiş gıda maddeleri ile hazırlanmış
gıdalar mutfakta birbirlerinden ayrı yerlerde muhafaza edilecektir. Ayrıca, hiçbir gıda maddesi zeminle temas ettirilmeyecektir.
10.Mutfak ve ilişkili alanların, mutfakta kullanılan her türlü donanım ve ekipmanın,
tezgâh ve saklama alanlarının temizlik ve hijyeni düzenli olarak sağlanacaktır. Elle sık temas
eden yüzeyler 1/100’lük çamaşır suyu ile düzenli olarak silinecektir.
11. Mutfak personelinin çalışma esnasında iş kıyafeti ve kişisel koruyucu ekipman
(maske, siperlik) kullanmaları, ellerini düzenli olarak yıkamaları ve antiseptik ile
temizlemeleri sağlanacaktır.
12.Mutfakta, personelin uyması gereken kurallar ve iyi hijyen uygulamaları ile ilgili
görsel/yazılı bilgilendirme yapılacaktır.
13. Mutfakta çalışan personelin işletmenin diğer alanlarında çalıştırılmaması
sağlanacaktır.
5.KAHVEHANE ve KIRAATHANELERDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
A-GENEL ESASLAR
1.Kahve/kıraathaneler faaliyetlerini saat 22.00’a kadar sürdürebilecektir.
2.İçeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini
engelleyecek basit bir uyarıcı/engelleyici konulmalıdır. Bu kapının her iki tarafından
tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği gibi, kasa,
plastik duba gibi bir blokaj materyali de olabilir.
3.Müşteriler ve çalışanlar sosyal mesafe kurallarına uymalı, kişisel hijyene dikkat
etmeli ve maske kullanma kurallarına uymalıdır. Kahve/kıraathane girişine COVID-19
kapsamında alınması gereken önlemlerle ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve
kahve/kıraathane içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır. Kahve/kıraathanelerin
girişinde ve içerde el antiseptiği bulundurulmalıdır
4.Kahve/kıraathanelerin giriş ve çıkışına pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulmalı ve
düzenli olarak boşaltılmalıdır.
5.Kahve/kıraathanelere maskesiz müşteri/ çalışan alınmamalıdır. İçerde maske
takmaya devam etmelidirler.
6.İçeride ortak kullanım amacıyla gazete, dergi vb. bulundurulmamalıdır.
7.Bulaşma riski yüksek olduğundan şans oyunları (okey, briç, iskambil oyunları, tavla
vb.) oynanmamalıdır.
8.Müşterilerden tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları teşvik
edilmelidir. Ödeme terminallerinde dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
9.Masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm olacak
şekilde düzenlenmelidir.
10.Grup halinde gelen misafirler için masa birleştirilebilecek ancak bu durumda da
yan yana sandalyeler arası 60 cm kuralı ve diğer masalarla 1,5 metre mesafe kuralı hiçbir
şekilde ihlal edilmeyecektir.
11.Masalarda sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanmalıdır. Masa yanlarına sandalye
konulmamalı ve masa yanlarına oturma düzeni oluşturulmamalıdır.
12.Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni
uygulanır veya iki masa birleştirilerek kullanılır, böylece karşılıklı oturma mesafesi arttırılır.
13.Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya
daire) her masa için uygulanır.
14.Masa/sandalyeler her müşteri sonrasında %70’lik alkolle silinmeli, masa örtüsü
kullanılmamalı, kullanılıyorsa her yeni müşteri grubu öncesinde temiz olanı ile
değiştirilmelidir.
15.Servis personeli, servis esnasında mesafeyi korumalı ve temastan kaçınmalıdır.
16.Kişiler içeceklerini çay ocağından kendileri almamalıdır.
17.Çay /kahve ve diğer içeceklerin servisinde kullanılan bardaklar su ve deterjanla
yıkanmalıdır.
18.Kahve/kıraathanelerde mutfak, çay ocağı ve servis alanları COVID-19 kapsamında
Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan kafe ve restoranlar için hazırlanan kurallara göre düzenlenmelidir.
19.Kahve/kıraathanelerin işletmecileri sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlüdür.
Genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin sosyal mesafe planı hazırlanmalı,
kahve/kıraathanelerin müşteri kapasitesi sosyal mesafe planına göre belirlenmeli, bu
kapasiteye uygun sayıda müşteri kabul edilmeli ve kapasite bilgisi kahve/kıraathanenin
girişinde görülebilir bir yere asılmalıdır.
B- MÜŞTERİLERE YÖNELİK ÖNLEMLER
35.Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı belirtileri olan, COVID-19 vakası
veya temaslısı Kahve/Kıraathaneye alınmamalıdır. Tıbbi maske takılarak sağlık kurumuna
yönlendirilmelidir.
36.İçeriye girmeden görünür bir yere asılmış olan içeride uyulması beklenen kuralları
açıklayan bilgilendirme okunmalı ve belirtilen kurallara uyulmalıdır.
37.Çalışanlar ve müşteriler arasındaki sosyal mesafe korunmalıdır.
38.Kahve/kıraathaneye girmeden önce maske takılmalıdır. Bu tip yerler ve genel olarak
toplum içinde bez maske takılması yeterlidir. Bunu yaparken bez maske kullanımı kurallarına uyulmalıdır. İçeride maske çıkarılmamalıdır.
39.Kahve/kıraathaneye girerken el antiseptiği kullanılmalıdır.
C- PERSONELE YÖNELİK ÖNLEMLER
24. Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri
hususunda bilgilenmesi sağlanmalıdır.
25.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan / gelişen, COVID-19
vakası veya temaslısı çalışanlar tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek
üzere sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.
26.Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da
kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
27.Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak
için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
28.Personel kıyafetleri günlük olarak değiştirilmelidir.
29.Yalancı güven hissi oluşturarak COVID-19 bulaşma riskini arttırabileceği için
kahve/kıraathanelerde bulaşık yıkayanlar haricindeki çalışanların eldiven kullanımı
önerilmemektedir.
D- KAHVE/KIRAATHANELERİN TEMİZLENMESİ, DEZENFEKSİYONU ve
HAVALANDIRILMASI
20.Kahve/kıraathanelerde her gün düzenli olarak temizlik yapılmalıdır. Sık kullanılan
alan ve malzemeler daha sık temizlenmelidir.
21.Yer ve yüzeylerin temizliğinde nemli silme-paspaslama tercih edilmelidir. Toz
çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılmalıdır.
22.Kahve/kıraathanelerin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları,
telefon ahizeleri, masa yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve
deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük
çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor
bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir
dezenfektandır. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum
hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
23.Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve
diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
24.Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış yüzey dezenfektanları kullanılabilir.
25.Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun
şekilde temizlenmelidir. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin en az 60
0 C’de yıkanması önerilir.
26.Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalıdır.
27.Tuvaletlere tuvalet kağıdı ve tek kullanımlık kâğıt havlu konulmalıdır. Hava ile el
kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır.
28.Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve devamlılığı sağlanmalıdır. Antiseptik
içeren sabuna gerek yoktur.
29.Tuvaletlerdeki su ve sabunlar mümkünse fotoselli olmalıdır.
30.Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp çöp kutusuna atmalı, ellerini en
az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
31.Merkezi havalandırma sistemleri bulunan kahve/kıraathanelerin havalandırması
temiz hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Klima ve
vantilatörler kullanılmamalıdır.
32.Kahve/kıraathaneler sık sık havalandırılmalıdır.
6. COVID-19 KAPSAMINDA SOSYETE PAZARLARINDA ALINMASI GEREKEN
ÖNLEMLER
Sosyete pazarları giyim, ayakkabı, çanta, süs eşyası, oyuncak vb. ürünlerin satıldığı,
kalabalığın yoğun olduğu yerlerdir. COVID-19 bulaş riskinin yüksek olduğu sosyete
pazarlarında riski en aza indirmek için aşağıdaki önlemlere uyulmalıdır.
Sosyete Pazarlarında Alınacak Genel Önlemler
1. Pazar için temizlik/hijyen uygulamaları ve süreçleri ile müşteri ve personelde hasta,
semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde ulaşılacak/yönlendirilecek
kişi/kurumları, hastalık belirtileri gösteren müşteriye personelin yaklaşımını ve
alınacak önlemleri kapsayan “Pazar İçi Salgın Tedbir Planı” hazırlanacaktır. Bu planın
hazırlanması için Sağlık Bakanlığının yayınladığı COVID-19 Rehberinin ilgili
bölümünden yararlanılacak ve bu planda aşağıdaki hususlara yer verilmesi
sağlanacaktır.
a. Pazar koronavirüs sorumlusu/sorumlularının ad, soyad ve telefon numaraları,
b. Pazar, müşteri ve çalışanlarına ilişkin tedbirler, denetim ve mesafe önlemleri,
c. Pazar personeline yönelik takip ve denetimin ne şekilde olacağı,
d. Müşterilerin ve personelin pazarın tüm alanlarını kullanırken uymaları gereken
sağlık ve hijyen kuralları,
e. Genel kullanım alanlarının (tuvalet, lavabo vb.) temizliği/dezenfekte edilme
sıklığı (en fazla 2 saati aşmamak kaydıyla), temizlik/dezenfektesi için kullanılacak
araç, gereç ve malzemeler ile bunların kullanımlarına ilişkin standartları,
f. Pazara kabulü yapılacak gıda ve temizlik maddeleri gibi pazar dışından gelen
her türlü malzemenin kabul usul ve esasları, bu malzemeleri getiren kişilerle
temas edecek pazar personelinin ad, soyad ve telefon bilgileri ile bu kişilerle
temasının en aza indirilmesine yönelik tedbirler (ilgili personel temas ettiği
kişilerin ad, soyad ve telefon bilgilerini kayıt altına alacak ve bu bilgiler 14 gün
süreyle muhafaza edilecektir.),
g. Müşteri ve personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil
hallerde ulaşılacak/yönlendirilecek pazara en yakın sağlık kuruluşu, adresi, telefon
numarası, kuruluşta irtibata geçilecek görevliler ve bunların telefon numaraları,
yer alacaktır.
2. Plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen
çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave
tedbirler dikkate alınarak güncellenecektir.
3. Pazara gelen müşterilerin mümkün olan en kısa süre içinde alışveriş yapıp bahse konu
alanlardan ayrılması esas olacaktır. Bu kapsamda, müşterilere en az 1 metre mesafe
kuralına riayet etmeleri, uzun süre pazar içinde kalmamaları yönünde afiş, sinevizyon,
anons vb. yöntemlerle gerekli uyarılar yapılacaktır.
4. Pazarların tüm giriş ve çıkışları kontrol altına alınmalıdır. Giriş-çıkışlarda müşterilerin
karşılıklı olarak temas etmesini engellemek için tedbir alınacak, mümkün olduğunca
müşterilerin tek yönden giriş, tek yönden çıkış yapması sağlanacak, bu amaçla yer
işaretlemeleri ile yönlendirme yapılacaktır.
5. Kapalı pazarların içinde bulunan asansörler yalnızca özel gereksinimi olan
bireylerimiz tarafından kullanılabilecektir. Bu kapsamda, asansör içerisinde en az 1
metre mesafeyi korumalıdır.
6. Pazarların girişlerinde ve pazar içerisinde uygun görülebilir yerlere kurallar, mesafe,
maske kullanımı ve el temizliğiyle ilgili afişler asılmalıdır.
7. Pazar yerlerine girişte maske kullanımı zorunlu olmalıdır. Pazar yerinde maskesiz
esnaf veya müşteri bulunmamalıdır. Maskelerin doğru şekilde kullanılması (ağzı ve
burnu kapatacak şekilde) sağlanmalıdır.
8. Pazar yerleri/alanında tezgâh ve/veya tahtalar aralarında en az 3 metre mesafe olacak
şekilde yerleştirilmelidir.
9. Pazar yerlerindeki kişi sayısı (satıcılar ve müşteriler dâhil) kapalı sosyete
pazarlarındatoplam inşaat alanından varsa otopark, depo, tesisat katı/odası, yönetici/
odası, idari bürolar, çalışan yemekhaneleri, yangın merdiveni vb. müşteri kabul
edilmeyen alanlar çıkarıldıktan sonra aktif müşteri/ziyaretçi kabul edilebilecek
alanlarına aynı anda 8 metrekareye bir kişi şeklinde olmalıdır. Açık sosyete
pazarlarındaise her 4 metrekareye 1 kişi olacak şekilde veya tezgâh sayısının iki katı
kadar müşteriyle sınırlandırılmalıdır. Müşteri kapasitesi tespit edilmeli ve pazar
yerlerinin girişine/girişlerine herkes tarafından görülebilecek bir şekilde asılmalıdır.
10. Belediye imar müdürlükleri tarafından kapalı pazarların onaylı mimari projeleri esas
alınarak; pazarın aktif kullanım alanında aynı anda bulunabilecek müşteri sayısı ile
varsa her bir iş yeri için aynı anda bulunabilecek kişi sayısı 8 inci maddeye göre ayrı
ayrı belirlenerek, resmi yazı ile pazar yönetimine tebliğ edilecek ve her türlü iletişim
kanalları ile müşterilere duyurulmalıdır.
11. Pazar yerine giren müşteri sayısı belirlenerek (görevlinin sayması veya turnike vb.
sistemler kullanılmak suretiyle) maksimum müşteri kapasitesine ulaşıldığında içeriye
yeni müşteri alınmamalı, bu kişi/kişiler en az 1 metre mesafe kuralına göre
bekletilmelidir.
12. Pazar yerlerinin tüm girişlerinde ve her tezgâhta el antiseptiği veya en az %70 alkol
içeren kolonya bulundurulmalıdır.
13. Yerde satış yapılmasına müsaade edilmemelidir.
14. Pazarcı esnafı sık sık el antiseptiği kullanmalıdır.
15. Tezgâh aralarındaki geçiş yerlerinde sıkışıklığa neden olacak kutu ve ambalajlar
kaldırılmalıdır.
16. Pazar tezgahlarının önüne mesafenin korunmasını sağlayacak şekilde yer
işaretlemeleri yapılmalıdır.
17. Deneme kabinleri kullanılmamalıdır.
18. Kapalı pazar yerlerinin havalandırılması sağlanmalıdır. Havalandırma ve klima
kullanımı Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu tarafından belirlenen standartlara uygun
olarak yapılmalıdır.
19. Kirli hava çıkışının yapıldığı noktalarda insan geçişi engellenmelidir.
20. Kapalı pazarlarda varsa merkezi havalandırma işlemi bina kullanımda değilken (gece)
dahi sürdürülmelidir.
21. Satışlar sona erdikten sonra pazar alanının temizliği toplu yaşam alanları için
belirlenen esaslar çevresinde yapılmalıdır.
22. İnsan sağlığına ve çevreye zararlı olduğu bilindiğinden pazar girişlerinde
dezenfeksiyon tüneli, dezenfektan püskürtme vb. uygulamaların kullanılmasına
müsaade edilmemelidir.
23. Sosyete pazarlarının barındırdıkları risk açısından belirlenen kurallara uygun
önlemlerin alınması ve uygulanmasından pazar yönetimi sorumludur.
24. Plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen
çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave
tedbirler dikkate alınarak güncellenmelidir.
25. Mülki idare amirleri yerel yönetimler ile koordinasyon içerisinde pazarların açılış
saatinden itibaren içeriye girecek müşteri sayısını kontrol etmek ve belirlenen
kurallara uyulup uyulmadığı hususunu denetlemek amacıyla yeterli sayıda personel
görevlendirilmelidir.
26. Valiliklerce içinde halk sağlığı uzmanı ve makine mühendisinin bulunduğu beş kişilik
bir komisyon tarafından pazarda alınması gereken Koronavirüs tedbirleri açısından
haftada en az bir kez denetlenmesinin sağlanmalıdır.
Müşterilere Yönelik Önlemler
1. Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı vb. şikayetleri olan, COVID-19 tanısı
alan veya COVID-19 temaslısı olan müşterilerin pazar yerlerine girmemeleri
konusunda gerekli anonslar yapılmalıdır.
2. Müşterilerin pazar yerlerine maskesiz girişlerine izin verilmemelidir. Maske ağız ve
burnu kapatacak şekilde takılmalı ve pazar yerinde bulunulduğu sürece
çıkarılmamalıdır.
3. Müşteriler pazar yerlerinde en az 1 metre mesafeye uymaları konusunda uyarılmalıdır.
4. Ödemeler tercihen temassız yöntemlerle yapılmalıdır. Ödeme terminallerinde
dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
Esnafa Yönelik Önlemler
1. Pazarcı esnafı COVID-19, mesafe, maske kullanımı ve el temizliği konusunda
bilgilendirilmelidir.
2. Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı vb. şikayetleri olan, COVID-19 tanısı
alan veya COVID-19 temaslısı olan esnafın pazar yerine girişine izin verilmemeli ve
bu durumda olan kişi/kişiler tıbbi maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna
yönlendirilmelidir.
3. Pazarcı esnafı;
a) Ağız ve burnu kapalı olacak şekilde maske takmalıdır. Maske nemlendikçe ya
da kirlendiğinde değiştirilmeli, maskenin dış yüzüne dokunulmamalıdır. Maske
değiştirmeden önce ve sonra el antiseptiği kullanılmalıdır.
b) Tezgâh arkasında satış yaparken diğer esnafla arasındaki mesafenin en az 1
metre olmasına dikkat etmelidir.
c) COVID-19’un damlacık yolu ile bulaşı artıracağı bilindiğinden pazarcı
esnafının bağırarak satış yapmasına izin verilmemelidir.
d) Çay/kahve/su ve yemek molalarında en az 1 metre mesafe kuralına dikkat
edilmelidir.
Lavabo/Tuvaletlerin Temizlenmesi ve Dezenfeksiyonu
1. Tuvalet girişlerine el hijyeni ve el yıkama ile ilgili afişler asılmalıdır.
2. Tuvalet alanlarına giriş kapıları otomatik kapı sistemine çevrilmelidir. Bu imkân yoksa
tuvalet alanına giriş kapılarının kolları sıklıkla dezenfekte edilmelidir.
3. Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuarlar, lavabolar, musluk ve batarya başlıkları,
kapı kolları sık sık temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
4. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum
hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
5. Tuvalet ve lavaboların temizlik saatleri kaydedilmeli ve görünür şekilde asılmalıdır.
6. Tuvaletlerde sıvı sabun, tuvalet kağıdı ve kağıt havlu bulundurulmalı ve devamlılığı
sağlanmalıdır.
7. Tuvaletlerdeki batarya ve sabunluklar mümkünse fotoselli olmalıdır.
8. Hava ile el kurutma kullanıma kapatılmalı ve tek kullanımlık kağıt havlular tercih
edilmelidir.
9. Tuvalet temizliği yapacak personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp kapalı ve pedallı çöp
kutusuna atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
7. ÇAY BAHÇELERİNDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
COVID-19 enfeksiyonu damlacık ve temas yoluyla bulaşmaktadır. Çay bahçelerinin
açık alanda hizmet sunması, bu alanlara yoğun bir talep olması ve kişiler arası mesafenin
korunamaması nedeniyle COVID-19 bulaş riski oluşturabileceği değerlendirildiğinden çay
bahçelerinde aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.
Çay Bahçelerinde Alınması Gereken Genel Önlemler
1. Çay bahçeleri faaliyetlerini saat 22.00’a kadar sürdürebilecektir.
2. Çay bahçelerinin girişine COVID-19 önlemleri ile ilgili afişler (el yıkama, maske
kullanımı ve çay bahçesi içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
3. Çay bahçelerinin giriş ve çıkışlarında en az 1 metre mesafe kuralına uyulmalıdır.
4. İçeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini
engelleyecek basit uyarıcı/engelleyici materyal konulmalıdır. Bu, kapının her iki tarafından
tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği gibi, kasa,
plastik duba vb. bir blokaj materyali de olabilir.
5. Çay bahçelerinin girişinde ve içeride el antiseptiği bulundurulmalıdır.
6. Çay bahçelerine maske takılarak girilmeli, yeme/içme faaliyeti dışında maske
takılması sürdürülmelidir. Maskesiz gelen müşteriler için maske bulundurulmalıdır.
7. Çay bahçelerinin kapasitesi (çalışanlar dahil) 4 metrekareye bir kişi olacak şekilde
belirlenmelidir.
8. Masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm
olacak şekilde düzenlenir. Grup halinde gelen müşteriler için masa birleştirmeleri yapılması
halinde sandalyeler arası 60 cm’lik ve diğer masalarla aradaki 1,5 metrelik mesafe
korunmalıdır.
9. Masalarda sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanmalıdır. Masa yanlarına sandalye
konulmamalı ve oturulmamalıdır.
10. Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni
uygulanmalı veya iki masa birleştirilerek kullanılmalı, böylece karşılıklı oturma mesafesi
arttırılmalıdır.
11. Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya
daire) her masa için uygulanır.
12. Masa ve sandalyeler her müşteri kullanımının ardından deterjanlı bezle silinmeli,
sonrasında da %70’lik alkolle dezenfekte edilmelidir
13. Masa örtüsü kullanılmamalı şayet kullanılıyorsa her yeni müşteri grubu öncesinde
temiz ve hijyenik olanı ile değiştirilmelidir.
14. Servis sadece personel tarafından yapılmalı ve servis süresince mesafe korunmalı,
temastan kaçınılmalıdır.
15. Çay /kahve ve diğer içeceklerin servisinde kullanılan bardaklar su ve deterjanla en
az 60 o C’deyıkanmalıdır.
16. Kişiler içeceklerini çay ocağından kendileri almamalıdır.
17. Çay bahçelerinde yiyecek servisi yapılıyor ise mutfak, çay ocağı ve servis alanları
“Covid-19 Kapsamında Restoran, Lokanta ve Kafelerde Alınması Gereken Önlemler
Rehberi”ne göre düzenlenmelidir.
18. Bulaş riski yüksek olduğundan şans oyunları (okey, briç, iskambil oyunları, tavla
vb.) oynanmamalıdır.
19. Ödemeler tercihen temassız yöntemlerle yapılmalıdır. Ödeme terminallerinde
dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
20. Çay bahçelerinin giriş/çıkışına pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulmalı ve düzenli
olarak boşaltılmalıdır.
21. Ortak kullanım amacıyla gazete, dergi vb. bulundurulmamalıdır.
22. Çay bahçeleri için genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin mesafe
planı hazırlanmalı, müşteri kapasitesi mesafe planına göre belirlenmeli, bu kapasiteye uygun sayıda müşteri kabul edilmeli ve kapasite bilgisi çay bahçelerinin girişinde görülebilir bir yere asılmalıdır.
Müşterilere Yönelik Önlemler
1. Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı vb. hastalık semptomları olanlar,
COVID-19 tanısı alan veya temaslısı olanlar çay bahçelerine alınmamalı, tıbbi maske
takılarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.
2. Dışarıda görünür bir yere asılmış olan içeride uyulması gereken kuralları açıklayan
bilgilendirme okunmalı ve belirtilen kurallarauyulmalıdır.
3. Çalışanlar ve müşteriler arasındaki mesafe korunmalıdır.
4. Çay bahçelerine girmeden önce maske takılmalı, içeride yeme/içme faaliyeti
dışında maske çıkarılmamalıdır. Bez maske takılması yeterlidir. Bunu yaparken bez maske
kullanımına ilişkin kurallara uyulmalıdır.
5. Çay bahçelerine girerken el antiseptiği kullanılmalıdır.
6. Müşterilerin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. Eller yüze değdirilmemelidir.
El hijyenini sağlamak için eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve
sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır.
7. Çay bahçelerinde yiyecek/içecek tüketilirken “Covid-19 Kapsamında Restoran,
Lokanta ve Kafelerde Alınması Gereken Önlemler Rehberi”ne uygun hareket edilmelidir.
Personele Yönelik Önlemler
1. Personelin COVID-19’un bulaş yolları ve korunma önlemleri hususunda
bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.
2. Çalışanlara giriş kapısında ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateş ölçen personel, tıbbi
maske ve yüz koruyucu siperlik kullanmalıdır. Ateşi 38
o C’den yüksek olanlar içeri alınmamalıdır. Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan / gelişen, COVID-19 tanısı alan veya temaslısı çalışanlar tıbbi maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.
3. Personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da
kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
4. Personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller
en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır.
5. Personel dinlenme odalarında da en az 1 metrelik mesafeyi korumalı ve maske
takmayı sürdürmelidir. Ortak yeme-içme ünitelerinde mesafe kuralına uygun olarak masa ve
sandalyeler düzenlenmeli, bu alanların kapasitesi belirlenmeli ve belirlenen kapasite kadar
personelin bu alanları kullanması sağlanmalıdır.
6. Personel kıyafetleri günlük olarak değiştirilmelidir.
7. Sahte güven hissi oluşturarak COVID-19 bulaş riskini arttırabileceği için çay
bahçelerinde bulaşık yıkayanlar haricindeki çalışanların eldiven kullanımı önerilmemektedir.
Çay Bahçelerinin Temizlenmesi, Dezenfeksiyonu ve Havalandırılması
1. Çay bahçelerinde genel temizlik her gün düzenli olarak su ve deterjanla
yapılmalıdır. Sık kullanılan alan ve malzemeler daha sık temizlenmelidir.
2. Yer ve yüzeylerin temizliğinde nemli silme-paspaslama tercih edilmelidir. Toz
çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılmalıdır.
3. Çay bahçelerinin temizliğinde kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri gibi
sık dokunulan yüzeylerin temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik
sonrası dezenfeksiyon için 1/100 oranında sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay
bardağı) çamaşır suyu(Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri
yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir
dezenfektandır. Lavabo ve tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 oranında sulandırılmış çamaşır
suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
4. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve
diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
5. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış yüzey dezenfektanları kullanılabilir.
6. Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun
şekilde temizlenmelidir. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin en az 60
o C’de yıkanması önerilir.
7. Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalıdır.
8. Tuvaletlere tuvalet kağıdı ve tek kullanımlık kâğıt havlu konulmalıdır. Hava ile el
kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır.
9. Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve devamlılığı sağlanmalıdır.
10. Tuvaletlerdeki batarya ve sabunluklar mümkünse fotoselli olmalıdır.
11. Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp çöp kutusuna atmalı, ellerini en
az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
8. DERNEK LOKALLERİNDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
COVID-19 enfeksiyonu damlacık ve temas yoluyla bulaşmaktadır. Dernek lokalleri
genellikle kapalı alanda hizmet sunmaları nedeniyle COVID-19 bulaş açısından risk
oluşturmaktadır. Bu nedenle dernek lokallerinde aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.
Dernek Lokallerinde Alınması Gereken Genel Önlemler
1. Dernek lokalleri faaliyetlerini saat 22.00’a kadar sürdürebilecektir.
2. Dernek lokallerinin girişine COVID-19 önlemleri ile ilgili afişler (el yıkama,
maske kullanımı ve lokal içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
3. Dernek lokallerinin giriş ve çıkışlarında en az 1 metre mesafe kuralına
uyulmalıdır.
4. İçeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini
engelleyecek basit uyarıcı/engelleyici materyaller konulmalıdır. Bu kapının her iki
tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği
gibi, kasa, plastik duba vb. bir blokaj materyali de olabilir.
5. Dernek lokallerinin girişinde ve içeride el antiseptiği bulundurulmalıdır.
6. Dernek lokallerine maske takılarak girilmeli, lokal içinde de maske takılması
sürdürülmelidir. Maskesiz gelen dernek üyeleri ve misafirler için lokalde maske
bulundurulmalıdır.
7. Dernek lokalinde üyeler, misafirler ve çalışanların el hijyenini sağlamalarına
yönelik gerekli tedbirler alınmalıdır.
8. Dernek lokallerinin kapasitesi (çalışanlar dahil) 4 metrekareye bir kişi olacak
şekilde belirlenmelidir.
9. Masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm
olacak şekilde düzenlenmelidir. Grup halinde gelen müşteriler için masa birleştirmeleri
yapılması halinde sandalyeler arası 60 cm’lik ve diğer masalarla arasındaki 1,5 metrelik
mesafe korunmalıdır.
10. Masalarda sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanmalıdır. Masa yanlarına
sandalye konulmamalı ve oturulmamalıdır.
11. Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni
uygulanmalı veya iki masa birleştirilerek kullanılmalı, böylece karşılıklı oturma mesafesi
arttırılmalıdır.
12. Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya
daire) her masa için uygulanmalıdır.
13. Masa ve sandalyeler her müşteri kullanımının ardından deterjanlı bezle silinmeli,
sonrasında da %70’lik alkolle dezenfekte edilmelidir.
14. Masa örtüsü kullanılmamalı şayet kullanılıyorsa her yeni müşteri grubu
öncesinde temiz ve hijyenik olanı ile değiştirilmelidir.
15. Servis sadece personel tarafından yapılmalı ve servis süresince mesafe
korunmalı, temastan kaçınılmalıdır.
16. Çay/kahve ve diğer içeceklerin servisinde kullanılan bardaklar su ve deterjanla
en az 60 oC’de yıkanmalıdır.
17. Dernek lokallerinde yiyecek ve içecek servisi yapılıyor ise mutfak, çay ocağı ve
servis alanları “Covid-19 Kapsamında Restoran, Lokanta ve Kafelerde Alınması Gereken
Önlemler Rehberi”ne göre düzenlenmelidir.
18. Bulaş riski yüksek olduğundan şans oyunları (okey, briç, iskambil oyunları, tavla
vb.) oynanmamalıdır.
19. Kasada ödeme alan personel maske ve siperlik kullanmalıdır. Kasa önünde sıra
beklerken durulması gereken yerlere, müşterilerin aralarında en az bir metre mesafe olacak
şekilde yer işaretlemesi yapılmalıdır. Ödeme noktalarında dezenfektan bulundurulmalıdır.
20. Ödemeler tercihen temassız yöntemlerle yapılmalıdır. Ödeme terminallerinde
dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenmelidir
21. Dernek lokali giriş-çıkışına pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulmalı, düzenli
olarak boşaltılmalıdır.
22. Ortak kullanım amacıyla gazete, dergi vb. bulundurulmamalıdır.
23. Dernek lokali sorumluları genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin
mesafe planı hazırlamalı, müşteri kapasitesi mesafe planına göre belirlemeli, bu kapasiteye
uygun sayıda müşteri kabul etmeli ve kapasite bilgisi dernek lokallerinin girişinde
görülebilir bir yere asılmalıdır.
Dernek Üyeleri ve Misafirlerine Yönelik Önlemler
1. Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı vb. hastalık semptomları olanlar,
COVID-19 tanısı alan veya temaslısı olanlar dernek lokallerine alınmamalı, tıbbi maske
takılarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.
2. İçeriye girmeden görünür bir yere asılmış olan içeride uyulması beklenen kuralları
açıklayan bilgilendirme okunmalı ve belirtilen kurallara uyulmalıdır.
3. Dernek üyeleri ve misafirleri ile çalışanlar arasında mesafe korunmalıdır.
4. Dernek lokaline girmeden önce maske takılmalı, içeride maske çıkarılmamalıdır.
Bez maske takılması yeterlidir. Bunu yaparken bez maske kullanımına ilişkin kurallara
uyulmalıdır.
5. Dernek üyeleri ve misafirlerinin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. Eller
yüze değdirilmemelidir. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve
sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda el antiseptiğiveya en az %70 alkol
içeren kolonya kullanılmalıdır.
6. Dernek lokalinde yiyecek/içecek hizmeti verilmesi halinde “Covid-19
Kapsamında Restoran, Lokanta ve Kafelerde Alınması Gereken Önlemler Rehberi”ne
uygun hareket edilmelidir.
Personele Yönelik Önlemler
1. Personelin COVID-19’un bulaş yolları ve korunma önlemleri hususunda
bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.
2. Personele giriş kapısında ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateş ölçen personel, tıbbi
maske ve yüz koruyucu kullanmalıdır. Ateşi 38 0 C’den yüksek olanlar içeri alınmamalıdır.
Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan / gelişen, COVID-19 tanısı alan
veya temaslısı çalışanlar tıbbi maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna
yönlendirilmelidir.
3. Personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da
kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği
kullanılmalıdır.
4. Personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için,
eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda
alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır.
5. Personel dinlenme odalarında en az 1 metrelik mesafe kuralı korunmalı ve maske
takmaya devam edilmelidir. Ortak yeme-içme ünitelerinde de mesafe kurallarına uygun
olarak masa ve sandalyeler düzenlenmeli, bu alanların kapasitesi belirlenmeli ve belirlenen
kapasite kadar personelin bu alanları kullanması sağlanmalıdır.
6. Personel kıyafetleri günlük olarak değiştirilmelidir.
7. Sahte güven hissi oluşturarak COVID-19 bulaşma riskini arttırabileceği için
dernek lokallerinde bulaşık yıkayanlar haricindeki çalışanların eldiven kullanımı
önerilmemektedir.
Dernek Lokallerinin Temizlenmesi, Dezenfeksiyonu ve Havalandırılması
1. Dernek lokallerinde genel temizlik her gün düzenli olarak su ve deterjanla
yapılmalıdır. Sık kullanılan alan ve malzemeler daha sık temizlenmelidir.
2. Yer ve yüzeylerin temizliğinde nemli silme-paspaslama tercih edilmelidir. Toz
çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılmalıdır.
3. Dernek lokallerinin temizliğinde kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri
gibi sık temas edilen yüzeylerin temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla
temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 oranında sulandırılmış ( 5 litre suya yarım küçük
çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor
bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen
bir dezenfektandır. Lavabo ve tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 oranında sulandırılmış
çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
4. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve
diğer cihaz yüzeyleri en az %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
5. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış yüzey dezenfektanları
kullanılmalıdır.
6. Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun
şekilde temizlenmelidir. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin en az 60 oC’de yıkanmalıdır.
7. Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalıdır.
8. Tuvaletlere tuvalet kağıdı ve tek kullanımlık kâğıt havlu konulmalıdır. Hava ile
el kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır.
9. Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve devamlılığı sağlanmalıdır.
Antiseptik içeren sabuna gerek yoktur.
10. Tuvaletlerdeki batarya ve sabunluklar mümkünse fotoselli olmalıdır.
11. Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp kapalı ve pedallı çöp kutusuna
atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
12. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan lokallerin havalandırması temiz hava
sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve
filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Klima ve vantilatörler
(buharlı olanlar dahil) kullanılmamalıdır.
13. Dernek lokalleri pencereler açılarak sık sık havalandırılmalıdır."
Editör: Boğaz Gazetesi
