Anadolu’nun ilelebet Türk yurdu olmasını sağlayan kurtuluş savaşı ile Cumhuriyet kuruldu. 29 Ekim 1923’te Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’na yönelik bazı köklü değişiklikler içeren bir yasa teklif sundu. Bu değişikliklerden birinde de Türkiye Devleti’nin yönetim şeklinin ‘Cumhuriyet’ olması gerektiği yazıyordu. Teklif tartışıldı ve gazi meclisteki 158 milletvekilinin oybirliğiyle Türkiye’nin yönetim şekli değişerek ‘Cumhuriyet’ olduğu kabul edildi. Bu tarih ülkemizde her yıl ‘Cumhuriyet Bayramı’ olarak kutlanıyor. Cumhuriyetin ilanının da içinde bulundurduğu hafta her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanırken bu yıl 101.’si gerçekleştirilen Cumhuriyet Bayramı Çanakkale’de de büyük bir coşku ile kutlandı.
Önceki gün Cumhuriyet Meydanında düzenlenen törenin ardından bugün Cumhuriyet Bayramı Kordon boyunda düzenlenen törenle büyük bir coşku ile kutlandı. 7’den 70’e vatandaşların katıldığı tören coşkulu anlara sahne oldu. Kordon boyunda düzenlenen tören Vali İlhami Aktaş, Boğaz ve Garnizon Komutanı Mustafa Biçen, Belediye Başkanı Muharrem Erkek’in halkı selamlaması ile başladı. Saygı Duruşu ve istiklal Marşının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mesajı okundu.
Törende bir konuşma yapan Vali Prof. Dr. Ömer Toraman “Bugün Cumhuriyetin 101. Yıldönümündeyiz kutlu olsun. Geçen yüz yıl boyunca ecdadımız cumhuriyetimizi, memleketimizi her alanda daha iyi çok çalıştı, çok gayret gösterdi, çok büyük fedakarlıklarda bulundu. Bu gayret ve fedakarlık neticesinde, bugün ülkemiz bölgesinde lider, sözüne ve gücüne itibar edilir bir ülke konumuna gelmiştir. Hiç şüphesiz bugünlere kolay gelinmedi. Büyük Türk milleti 1912’de, 1922’ye kadar süren 10 yıllık zorlu süreç neticesinde adeta küllerinden yeniden doğdu. İşte Çanakkale, bu mübarek topraklar. Bu sancılı zor yılların kaybettiği en büyük fedakarlık, cesaret, kahramanlık ve liderliğe şahitlik etmiştir. Dünyada bir eşi olmayan Çanakkale harbinin kahraman Mehmetçik'i ve onun kahraman komutanları istiklal tahmini de büyük bir zaferle taçlandırdı. Bu zaferin büyük lideri Gazi Mustafa Kemal, Çanakkale harbinde ‘Ben size savaşmayı değil, ölmeyi emrediyorum’ diyebilen, Sakarya meydan mahallesinde ‘Hatt-ı müdafa yoktur, sath-ı müdafa vardır. O satıh bütün vatandır’ iradesi gösteren , Dumlupınar'da ‘Ordular, ilk hedefimiz Akdeniz'dir’ emrini verendir. Gazi Mustafa Kemal liderliğinin yaptığı istiklal harbinde, daima büyük Türk milletine dayanmıştır.
23 Temmuz 1919’da Erzurum Kongresi'nde 11 Eylül 1919’da Sivas Kongresi'nde İrade-i Milliyeyi hakim kılmak esastır kararı, Cumhuriyete giden yolda atılmış, önemli adımlardır. Nihayet 29 Ekim 1923’te cumhuriyetimizin ilan bölgesinde hakimiyet milletidir. ‘Bilal usulü hakkın ve muhteratını bizzat idare etmesi, esasına üsteliktir. Türkiye Devleti'nin hükümeti cumhuriyettir’ denilerek milli irade tescillenmiştir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyet akıl ve şuurla kurulmuştur. Türk milletinin tabiat ve şanına en uygun iradedir diyerek idari biçimi olarak neden cumhuriyetin seçildiğini veciz bir şekilde ifade etmiştir. Bugün Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında Türkiye yüzyılında, Türk yüzyılında istiklal mücadelemizin başkomutanı ve cumhuriyetimizin Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere istiklalimizi kazanmak ve cumhuriyetimizi korumak ve yüceltmek için mücadele eden aziz şehitlerimizin, gazilerimizi bütün kahramanlarımızı minnet, şükran ve rahmetle anıyorum. Ruhları şad olsun. Devletimiz ve aziz milletimiz ilelebet payidar Cumhuriyet Bayramı'nız kutlu olsun” dedi.
Tören geçişi nefes kesti
Vali Ömer Toraman’ın konuşmasının ardından öğrenciler, günün anlam ve önemini belirten şiirler okundu. Halk oyunları gösterisinin ardından geçiş töreni düzenlendi. Törence askeri kıtalar, gaziler, öğrenciler ve kurum araç geçişleri geçiş yaptı. Geçişler esnasında coşkulu anlar yaşandı.
